Τα Χριστούγεννα είναι η περίοδος που όλοι οι εκδοτικοί περιμένουν να μας βομβαρδίσουν με καινούρια βιβλία, τις καλύτερες εκδόσεις της χρονιάς και να μας αφήνουν να πλέουμε σε μια θάλασσα βιβλίων που αγοράζουμε και δεν διαβάζουμε -ή που δεν μπορούμε να αγοράσουμε-, αναποφάσιστοι για το τι πρέπει να πάρουμε για δώρο, τι να κρατήσουμε για μας, πού να διαθέσουμε τον λίγο ελεύθερο χρόνο μας. Θα κάνω μια προσπάθεια να ξεχωρίσω πέντε από αυτά τα βιβλία που ικανοποιούν σχεδόν κάθε αναγνωστικό γούστο και ίσως κάνουν λίγο πιο απολαυστικές τις γιορτές για σας και τους γύρω σας (τις δικές μου σίγουρα τις έκαναν).
Ο τσάρος της αγάπης και της τέκνο, Anthony Marra, εκδ. Ίκαρος
«Με ποιο όνειρο η άδεια άκρη του σύμπαντος κρατάει αυτή την ηχώ ζωτικότητας; Με ποια προσευχή ο τελευταίος άνθρωπος δεν πεθαίνει μόνος; Ποιος να φανταζόταν πως ήσαστε μαζί μου, εδώ, τόσο μακριά από τη ζωή πάνω στη Γη, τόσο γεμάτοι με τη χάρη της;»
Δεν μπορείς να μιλήσεις εύκολα γι αυτό το βιβλίο. Εννέα ιστορίες συνδεδεμένες αριστοτεχνικά μεταξύ τους, που μπορούν να διαβαστούν και αυτόνομα, λαμβάνουν χώρα στην Τσετσενία και την Ρωσία στο διάστημα των τελευταίων 80 χρόνων. Οι ιστορίες είναι όλες συγκλονιστικές. Δεν έχω μπορέσει να το τελειώσω ακόμα γιατί δεν θέλω να το τελειώσω. Έχω σημειώσει το μισό βιβλίο και συνεχίζω. Ο Μάρρα χωρίζει το βιβλίο σε δύο μέρη όπως ακριβώς ένας δίσκος ή μια κασέτα τιτλοφορούνται πλευρά Α’ και Β’. Αυτό που ξεκινάει ως απλή εξομολόγηση σε κάθε αφήγηση καταλήγει να είναι μια σπαρακτική και δραματική κατάθεση της αγωνίας, του πόνου και της μνήμης. Μέσα από μια εξαιρετική γραφή, μαγική εξιστόρηση και σπαρακτικό χιούμορ το βιβλίο αυτό μιλάει για την αγάπη, για το πόσο παράλογος είναι ο πόλεμος αλλά -κυρίως- η ίδια η ζωή, πάνω απ’ όλα όμως μιλάει για τη μνήμη, τη μνήμη και την ανάγκη της να αποτυπωθεί σε λόγο, που φαίνεται να είναι η κινητήριος δύναμη όλων των πρωταγωνιστών, η μόνη περιουσία που μένει στον καθένα και την καθεμία.
Μπρούκλιν, Colm Toibin, εκδ. Ίκαρος
Το Μπρούκλιν είναι μία ιστορία ενηλικίωσης μίας κοπέλας στα μέσα του ’50. Είναι μία ιστορία για το ισχυρό μεταναστευτικό κύμα από την Ευρώπη στην Νέα Υόρκη της εποχής εκείνης. Είναι μία ιστορία για το Μπρούκλιν και την αλλαγή της αμερικανικής κοινωνίας. Είναι μία ιστορία για τη νοσταλγία και την αγάπη. Αλλά πάνω από όλα είναι η ιστορία μίας κοπέλας. Ο πρώτος έρωτας, οι πρώτες αγωνίες, η μετάβαση από την κλειστή κοινωνία μιας μικρής πόλης της Ιρλανδίας στην μεγαλύτερη πρωτεύουσα του δυτικού κόσμου, ο αγώνας της να ενηλικιωθεί και η συνειδητοποίηση ότι η ζωή δεν είναι πάντα ωραία, κυρίως δεν είναι ωραία. Ο Colm Toibin καταφέρνει με έναν τρόπο απλό, με μία αφήγηση που κάνει ακόμα και τα πιο καθημερινά πράγματα να φαίνονται μαγικά, να ψυχογραφήσει πετυχημένα μία 20χρονη κοπέλα κι αυτό είναι από μόνο του άξιο προσοχής.
[Το βιβλίο μεταφέρθηκε πέρυσι στον κινηματογράφο σε σενάριο Nick Hornby, ήταν υποψήφιο για 3 Όσκαρ και ήταν μία από τις πιο αξιοπρεπείς μεταφορές βιβλίου σε ταινία που έχω δει]
Η ώρα του αστεριού, Κλαρίσε Λισπέκτορ, εκδ. Αντίποδες
«Συγχωρέστε με αλλά θα συνεχίσω να μιλάω για μένα που μου είμαι άγνωστος, και γράφοντας ξαφνιάστηκα λιγάκι γιατί ανακάλυψα πως έχω πεπρωμένο. Ποιος δεν αναρωτήθηκε ποτέ: είμαι τέρας ή αυτό είναι να είσαι άνθρωπος;»
Την Clarice Lispector δεν την ξέρουμε στην Ελλάδα. Είναι όμως μία από τις μεγαλύτερες Νοτιοαμερικάνικες φωνές και οι -για άλλη μία φορά- εξαιρετικοί Αντίποδες φροντίζουν να μας φέρουν το τελευταίο της βιβλίο, την τελευταία εξομολόγησή της σε χαρτί. Ένα κείμενο 100 σελίδων που δεν χρειάζεται να έχει απόλυτη συνοχή ή νόημα και θυμίζει με έναν τρόπο το «Φυλαχτό» του Μπολάνιο. Ο αφηγητής είναι άνδρας, η ηρωίδα γυναίκα και η ιστορία εξελίσσεται παραληρηματικά αλλά πανέμορφα. Όπως λέει κι η ίδια: «Αυτή η ιστορία λαμβάνει χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και δημόσιας συμφοράς. Πρόκειται για βιβλίο ατελείωτο γιατί του λείπει η απάντηση. Απάντηση που ελπίζω κάποιος στον κόσμο να μου δώσει. Εσείς; Είναι μια ιστορία σε τεχνικολόρ ώστε να έχει μια κάποια χλιδή που, για τον Θεό, την έχω κι εγώ ανάγκη. Αμήν για όλους εμάς».
Η σύντομη ιστορία επτά φόνων, Marlon James, εκδ. Αίολος
Το βιβλίο αυτό που κέρδισε το Man Booker πέρυσι ίσως είναι το εκδοτικό γεγονός της χρονιάς. Ο Αίολος μεταφράζει επιτέλους αυτό το βιβλίο σε μία καταπληκτική έκδοση με προσεγμένο πρόλογο, σημειώσεις και artwork. Το βιβλίο αυτό είναι ένα έπος για την ιστορία της Τζαμάικα, με αφετηρία την απόπειρα δολοφονίας του Bob Marley και περιστρέφεται γύρω από εμπόρους ναρκωτικών, δολοφόνους, μυστικούς πράκτορες, την αγριότητα αλλά και την ομορφιά της Τζαμάικα. Ίσως να μην είναι ένα εύκολο ανάγνωσμα, είναι σαν να σκηνοθετεί ο Ταραντίνο το «Αμερικάνικο Ειδύλλιο» του Ελρόι με ρέγκε σάουντρακ στην Τζαμάικα των ‘70ς. Αλλά είναι ένα πραγματικό αριστούργημα, μία σπάνια αναγνωστική εμπειρία.
Λίγη Ζωή, Hanya Yanagihara, εκδ. Μεταίχμιο
«Τα πράγματα σπάνε, και μερικές φορές επισκευάζονται, και στις περισσότερες περιπτώσεις συνειδητοποιείς πως ό,τι κι αν χαλάει, η ζωή αναδιατάσσεται για να αντισταθμίσει την απώλεια σου, μερικές φορές θαυμάσια.»
Αυτό το βιβλίο δεν το διάβασα ακόμη, ίσως γιατί τρόμαξα από τα τόσα πολλά καλά και έντονα πράγματα που διάβασα γι' αυτό. Διάβασα κείμενα ανθρώπων που παρακολουθώ με σχετική ευλάβεια στο ίντερνετ και δεν μπορώ να περιμένω να τελειώσω αυτά που διαβάζω τώρα για να τα παρατήσω όλα και να πιάσω αυτό το βιβλίο. Ο Γιάννης Σαχανίδης γράφει: «Διαβάζοντας το βιβλίο πολλές φορές σκεφτόμουν τον Wile E. Coyote να κυνηγά τον Road Runner και μια wrecking ball που έχει ο ίδιος τοποθετήσει για το θύμα του να τον χτυπάει κατακέφαλα, αφού μια στιγμή πριν έχει κοιτάξει την κάμερα με βλέμμα απόγνωσης. Αυτό είναι η 'Λίγη ζωή'. Ένα καρτούν όπου κάθε έννοια αληθοφάνειας έχει ανασταλεί. Ένα κείμενο που έχει την ενσυναίσθηση της υπερβολής του. Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την απόλυτη αγάπη, την απόλυτη φιλία, τον απόλυτο πόνο, ένα βιβλίο που μιλά μόνο με απόλυτα». Ενώ στο NO14ME ανέβηκε αυτό το φοβερό κείμενο. Μάλλον είναι καλό πράγμα να σφίγγεται το στομάχι σου πριν ακόμα διαβάσεις ένα βιβλίο, και γι' αυτό μπαίνει σε αυτή τη μικρή λίστα.
