Πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μας ένας δραστήριος εκδοτικός οίκος που μας φάνηκε πως συγκεντρώνει πολλές αρετές: όμορφο όνομα, συνεταιριστική μορφή, ποιήματα γραμμένα σε αυτοδιαχειριζόμενους χώρους της Βαρκελώνης... Σπεύσαμε λοιπόν να τους στείλουμε τις ερωτήσεις μας.
Πώς και πότε ξεκίνησαν οι Παράξενες Μέρες;
Η ομάδα σχηματίστηκε το φθινόπωρο του 2012 και την άνοιξη του 2013 τυπώσαμε τις δύο πρώτες μας εκδόσεις «για φίλους», βιβλία που μοιράσαμε κυρίως σε εναλλακτικά στέκια και κοινωνικούς χώρους. Τυπικά αποκτήσαμε τη μορφή της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης (Κοιν.σ.επ.) το Σεπτέμβριο του 2013.
Πώς λειτουργούν;
Λειτουργούμε όπως αναφέρει και το καταστατικό μας ως συνεταιριστική ομάδα. Όχι επειδή είμαστε …προσκολλημένοι σε αυτό αλλά επειδή αυτό μας ταιριάζει: με ομαδική δουλειά και συνεχείς συζητήσεις για οποιοδήποτε θέμα υπάρχει, είτε αφορά ένα βιβλίο που θα εκδοθεί ή μια πρωτοβουλία που θα πάρουμε ως ομάδα. Άλλο τε συμφωνούμε και άλλοτε όχι αλλά έχουμε μάθει να προχωράμε μέσα (και) από τις διαφορές μας.
Πώς παίρνει κανείς την απόφαση να μπει στον χώρο των εκδόσεων σε μια περίοδο που κολοσσοί του Τύπου, με όλα τα μέσα που διαθέτουν για επιθετικό μάρκετινγκ, οικονομία κλίμακας κλπ, δεινοπαθούν, ιδίως αν σκοπεύει να βιοποριστεί μέσα από αυτή του τη δραστηριότητα;
Αυτό το ερώτημα περικλείει μέσα του την ιστορία του κόσμου ή έστω της τέχνης. Γιατί κάποιος προσπαθεί να ζήσει διαφορετικά; Γιατί θέλει να πάει κόντρα σε αυτό που βλέπει γύρω του και δεν του αρέσει; Και πώς επιβιώνει κάποιος μέσα σε ένα περιβάλλον εχθρικό; Γιατί να μην προτιμήσει την επιλογή του χαμαιλέοντα;
Η απάντησή μας είναι: δεν μπορεί να κάνει αλλιώς αν θέλει να δώσει λίγη αξία στη ζωή του. Κι επίσης επειδή έχει τον «παραλογισμό» να πιστεύει ότι θα τα καταφέρει.
Γιατί διαλέξατε αυτό το όνομα;
Αυτό είναι το όνομα ενός fanzine που κυκλοφόρησε πριν πολλά χρόνια από μια ανάλογη ομάδα στην οποία συμμετείχα. Σκέφτηκα ότι ο τίτλος παραμένει (και θα παραμένει…) επίκαιρος και το πρότεινα στην ομάδα, που το δέχτηκε. Εννοείται ότι ο τίτλος είναι επίσης μια αναφορά στο τραγούδι των Doors.
Τι θέλετε να προσφέρετε στο αναγνωστικό κοινό;
Ωραία βιβλία από ανθρώπους που δεν θα είχε την ευκαιρία να τους «γνωρίσει» αλλιώς γιατί ένας κλασικός εκδοτικός οίκος θα απέρριπτε το βιβλίο τους.
Έχετε κάποια εξειδίκευση ως προς το περιεχόμενο των βιβλίων που εκδίδετε;
Εκδίδουμε λογοτεχνικά βιβλία (από την Ελλάδα και το εξωτερικό) κυρίως αλλά και δοκίμια. Έχουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους νέους ανθρώπους που γράφουν γι’ αυτό που ζουν «σήμερα», σ’ αυτές τις παράξενες μέρες αλλά δεν είναι το μοναδικό μας κριτήριο. Δεν εκδίδουμε ποίηση προς το παρόν αλλά κάναμε μια εξαίρεση για το πιο πρόσφατο βιβλίο μας, «Ποίηση από το τέλος της εποχής του πετρελαίου» με ποιήματα που γράφτηκαν μέσα σε καταλήψεις και αυτοδιαχειριζόμενους χώρους της Βαρκελώνης.
Ακούγοντας τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για αλλαγή κατεύθυνσης στην κρατική πολιτική όσον αφορά το βιβλίο και ευρύτερα τον πολιτισμό, ποια είναι τα μέτρα που εσείς πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να ληφθούν για να αναβαθμιστεί ο χώρος του βιβλίου;
Κοιτάξτε, το θέμα είναι να μπορούμε να επιβιώνουμε και να προχωράμε πέρα από κρατικές εξαγγελίες. Δεν νοσταλγούμε καθόλου την εποχή που με διάφορους τρόπους το κράτος «αγκάλιαζε» το βιβλίο και οι μεγαλοεκδότες αγκάλιαζαν όλο και περισσότερα χρήματα με διάφορους τρόπους. Καλύτερο κράτος, αν υπάρχει τέτοιο πράγμα, είναι αυτό που αφήνει ήσυχα όλα τα λουλούδια να ανθίσουν. Η σχέση βιβλίου και αναγνώστη δεν θα έπρεπε να επηρεάζεται από το κράτος. Εννοείται πάντως ότι σε ένα κοινωνικό πλαίσιο λιγότερο άθλιο από το σημερινό τα πράγματα και για το βιβλίο θα ήταν καλύτερα. Εκεί είναι το νόημα και όχι στην «πολιτική» για το βιβλίο. Είναι λογικό λοιπόν να θέλουμε να υπάρχει, για παράδειγμα, Εθνικό Κέντρο Βιβλίου κι όχι να το διαλύουν όπως το προηγούμενο πολιτικό θηρίο στο χώρο του πολιτισμού. Αλλά τι θα πει πραγματικά Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και πως θα πρέπει να λειτουργεί είναι ένα θέμα που περνάει μέσα από ένα σωρό διαδικασίες που θα ήμασταν αφελείς αν πιστεύαμε ότι θα αλλάξουν από τη μια μέρα στην άλλη. Και φυσικά τα βιβλία έχουν και αυτό το σκοπό: να βοηθούν τους αναγνώστες να συνειδητοποιούν τι συμβαίνει γύρω τους ώστε να προσπαθούν να το αλλάξουν προς το καλύτερο.
Ποια είναι η γνώμη σας για την Ενιαία Τιμή Βιβλίου;
Σχετική με την προηγούμενη είναι η απάντησή μας. Καλό είναι να υπάρχει ενιαία τιμή του βιβλίου και προστασία (με την καλή έννοια) για το βιβλίο. Αλλά θα ξέρετε ίσως ότι την ενιαία τιμή την υποστήριξαν ακόμη και οι μεγαλοκαρχαρίες του βιβλίου (όσοι έχουν απομείνει). Το θέμα λοιπόν δεν είναι απλώς η ενιαία τιμή, είναι το παιχνίδι να παίζεται ισότιμα στο χώρο του βιβλίου -όσο αυτό είναι δυνατό σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο όπου οι κανόνες φτιάχνονται μόνο για να «στήσουν» το παιχνίδι. Όταν φτάνουμε στο σημείο τα βασικά σημεία πώλησης του βιβλίου να είναι μια-δυο αλυσίδες καταστημάτων και οι υπόλοιποι εκδοτικοί οίκοι να καταφεύγουν για να επιβιώσουν απλώς είτε σε μίζερες παρουσιάσεις είτε και στη χρέωση του συγγραφέα, καταλαβαίνετε ότι δεν θα σώσει την κατάσταση η ενιαία τιμή του βιβλίου.
Ποιο είναι το βιβλίο που δεν έχει ακόμη εκδοθεί στα ελληνικά και πιστεύετε ότι πρέπει;
Αυτό είναι το βιβλίο που πάντα περιμένουμε ανάμεσα σε αυτά που μας στέλνουν κάθε χρόνο.
Ισχύει κατά τη γνώμη σας αυτό που λέγεται, ότι δηλαδή θα ζήσουμε κάποτε το τέλος του βιβλίου, την υποκατάστασή του από ηλεκτρονικά μέσα;
Είναι πιθανό αλλά πιθανότερο ότι για πολλά χρόνια τουλάχιστον θα συμβιώσουν διάφορες μορφές βιβλίου. Δεν μας τρομάζει ή απωθεί η ιδέα ενός βιβλίου που θα διαβάζεται μόνο σε ηλεκτρονική μορφή. Απλώς αγαπάμε περισσότερο το βιβλίο που τυπώνεται. Σημασία έχει πάντως να μπορούν οι άνθρωποι να εκφράζονται μέσα από το γράψιμο, να επικοινωνούν με τον κόσμο, να αντιστέκονται και να προσφέρουν κάτι στον αναγνώστη
Πώς φαντάζεστε τις Παράξενες Μέρες σε 10 χρόνια;
Με αρκετά καλά βιβλία. Αυτό θέλαμε από την αρχή και ελπίζουμε να το καταφέρουμε. Όλα έχουν ένα τέλος, θα κλείσουμε κι εμείς κάποια στιγμή τον κύκλο μας, μπορεί σύντομα, μπορεί αργότερα. Το σημαντικό είναι να προλάβουμε να εκδώσουμε «φωνές» που μας αρέσουν και αφηγούνται τις παράξενες μέρες που (όπως φαίνεται πάντα θα) ζούμε.
Οι Παράξενες Μέρες διοργανώνουν στη Γαύδο, στις 24 και 25 Ιουλίου, ένα φεστιβάλ για επίδοξους συγγραφείς. Είναι απολύτως δωρεάν, με ελεύθερη συνεισφορά στα εργαστήρια, και επιχειρεί να φέρει κοντά ανθρώπους, και την αγάπη τους για τα βιβλία και τη συγγραφή. Περισσότερες πληροφορίες εδώ.
Τις απαντήσεις για τη συνέντευξη έδωσε ο Γρηγόρης Παπαδογιάννης, αφού ενημερώθηκαν και τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
