O Αχιλλέας Σούρας ζει στην Ισπανία και είναι μόλις 16 χρονών, αλλά το project του Save Our Souls (SOS), έχει ήδη τραβήξει την προσοχή πολλών διεθνών μουσείων (έχει μεταξύ άλλων εκτεθεί στο Maritime Museum της Βαρκελώνης και στο Picasso Museum), αλλά και ξενόγλωσσων επιθεωρήσεων, περιοδικών και εφημερίδων.
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το ιγκλού που δημιούργησε από τα σωσίβια που άφηναν πίσω τους οι άνθρωποι που κατέφθαναν στη Λέσβο είχε ως στόχο τη συμβολική μεταμόρφωση ενός αντικειμένου, το οποίο συνδεόταν με μια τραγική εμπειρία, σε καταφύγιο, δίνοντας έτσι ένα μήνυμα αλληλεγγύης και ελπίδας.
Μιλήσαμε μαζί του, θέτοντάς του ερωτήσεις για τον ρόλο της τέχνης, αλλά και για το μεταναστευτικό ζήτημα, που έδωσε αφορμή για το έργο του.
Αχιλλέα, θα θέλαμε κατ’ αρχάς να μάθουμε ποιο ήταν το αρχικό ερέθισμα που σε παρακίνησε να ξεκινήσεις αυτό το project . Κάτι που είδες στην τηλεόραση ή στα social media ή ένα πιο άμεσο βίωμα;
Καλημέρα Γιάννη. Το project ξεκίνησε από το σχολείο μου στη Βαρκελώνη που έκανε μια προσπάθεια να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές και τους γονείς ως προς την κρίση. Η Ελλάδα ήταν το επίκεντρο, μιας και οι περισσότεροι μετανάστες (τουλάχιστον) εκείνη την περίοδο επιχειρούσαν το πέρασμα από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά. Έτσι αναμείχθηκα και εγώ. Η ιδέα για το igloo προέρχεται από αρκετές συγκυρίες: μικρός πάντα μου άρεσε να φτιάχνω πράγματα με Lego. Στην Ισπανία που ζω τα τελευταία χρόνια είχα την ευκαιρία να δω πολύ δημιουργικές ανακυκλώσεις υλικών και χρήσεις μεταχειρισμένων πρώτων υλών. Τέλος, στην Αμερική είχα την ευκαιρία να πειραματιστώ με τρόπους που μπορεί κανείς να επεκτείνει τη χρήση σε απλά εργαλεία. Όλα αυτά κάπως εκφράστηκαν στο αποτέλεσμα.
Δεδομένου ότι δημιούργησες ένα έργο με άμεση αναφορά στο παρόν, θα θέλαμε να μάθουμε τις σκέψεις σου για τον ρόλο της τέχνης στον σχολιασμό της εκάστοτε κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας;
Ένα καλλιτεχνικό έργο από μόνο του δεν κάνει σχεδόν τίποτα άλλο από το να ευαισθητοποιεί αυτόν ή αυτήν που το βλέπουν. Είναι στο χέρι του θεατή μετά τι θα κάνει με αυτό το όποιο ερέθισμα.
Τι πιστεύεις γενικά για το προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα; Ποιες θεωρείς ότι είναι οι αιτίες του προβλήματος και ποιες θα ήταν κατά τη γνώμη σου κάποιες κινήσεις προς τη σωστή κατεύθυνση;
Πολύ δύσκολη ερώτηση. Υπάρχουν πολύ ισχυρές και αδιάλλακτες απόψεις και για τα αίτια και για τις καταλληλότερες λύσεις. Νομίζω ότι η αντιμετώπιση του ζητήματος δεν έχει γίνει όσο σωστά θα μπορούσε, με αποτέλεσμα όλοι, όποια και να είναι η άποψή τους, να παραμένουν σε έναν μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό δυσαρεστημένοι.
Πώς θα χαρακτήριζες τη δική σου στάση απέναντι στο προσφυγικό/μεταναστευτικό ζήτημα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το συγκεκριμένο καλλιτεχνικό σου project; Είναι στάση πολιτική, φιλανθρωπική, καλλιτεχνική…;
Εγώ διάλεξα να σταθώ σε μια αντιμετώπιση ενός κομματιού του ζητήματος που ονομάζεται προσφυγικό/μεταναστευτικό που νομίζω πως είναι η λιγότερο αμφιλεγόμενη. Θέλω να πιστεύω πως δεν υπήρξε κανένας που να μη συγκινήθηκε από τις φωτογραφίες του τρίχρονου Alan Kurdi να έχει ξεβραστεί νεκρός στην παραλία πέρσι. Αν το δικό μου project λοιπόν με κάποιον τρόπο μπορεί να βοηθήσει στο μέλλον να σωθεί έστω και μια ζωή θα έχει εξυπηρετήσει τον σκοπό του στο ακέραιο. Με βάση την ερώτησή σου για τον ρόλο της τέχνης παραπάνω, σίγουρα υπάρχει μια καλλιτεχνική διάσταση μιας και το έργο εκτίθεται με σκοπό την ευαισθητοποίηση του κοινού. Αλλά δεν περιορίζεται μόνο σε αυτό.
Μάθαμε ότι γενικά σου αρέσει στα έργα σου να χρησιμοποιείς ανακυκλωμένα υλικά. Μίλησέ μας γι’ αυτό.
Ναι, μου αρέσει να χρησιμοποιώ υλικά ξανά και μάλιστα όχι απαραίτητα σε χρήσεις ίδια με την αρχική. Το σωσίβιο στη θάλασσα μπορεί έτσι να γίνει κομμάτι από ένα καταυλισμό, όπως στην περίπτωση του igloo.
Πώς αντιμετωπίζεις τη μεγάλη προσοχή που έχει δεχτεί το έργο σου, ήδη από τόσο μικρή ηλικία;
Όσο παίρνει τη δικιά του ζωή το project και αυξάνονται οι πιθανότητες ευαισθητοποίησης όλων και περισσότερων ανθρώπων, μου δίνει ελπίδα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σου (καλλιτεχνικά και όχι μόνο) σχέδια;
Έχω μερικές ιδέες για καινούργια έργα που προσπαθώ να υλοποιήσω. Προς το παρόν είμαι σε μια χρονική στιγμή που έχω και πολλή δουλειά από το σχολείο και έτσι αυτές βρίσκονται στα πρώτα στάδια. Προσπαθώ αυτήν τη χρονιά να διαλέξω τι ακριβώς κατεύθυνση θα ήθελα να ακολουθήσω και να σπουδάσω στο πανεπιστήμιο. Μου αρέσει το design και η αρχιτεκτονική αλλά εξετάζω και άλλες πιθανότητες.
