Athens. The Comic Book vol. 2. H Αθήνα της μετακρίσης από 12 νέους και «παλιούς» καλλιτέχνες

Τον Οκτώβριο του 2015, τράβηξε την προσοχή μας μια πολύ ενδιαφέρουσα κυκλοφορία στον χώρο των comics: To Athens. The Comic Book, που συγκέντρωνε τα comics με τις σύντομες αθηναϊκές περιπέτειες που είχαν φανταστεί, αφηγηθεί και σκιτσάρει 16 από τους πιο ταλαντούχους νέους καλλιτέχνες. Δύο χρόνια μετά, η Αθήνα εξακολουθεί να συγκινεί και να εμπνέει 12 κομίστες! Η ομάδα ετοιμάζεται να βγάλει τον δεύτερο συλλογικό της τόμο, που θα περιλαμβάνει τα έργα παλιών αλλά και νέων συνεργατών. 

Μιλήσαμε με τη Μαρία Πετεινάκη, τη συντονίστρια του Alternative Tour of Athens, μέσα από το οποίο προέκυψε το πρώτο τεύχος του Comic Book, αλλά και με την Κατερίνα Σταμάτη και τον Γιώργο Τσαρδανίδη, δύο από τους καλλιτέχνες που θα συμβάλλουν με έργα τους στο δεύτερο τεύχος, ώστε να μάθουμε περισσότερα σχετικά με αυτή την είδηση που μας εξέπληξε ευχάριστα. Και να τι μας είπαν: 

Πότε και πώς ξεκίνησε η ιδέα;

Tο πρώτο τεύχος ξεκίνησε από το πάθος για το κόμικ, και την έλλειψη ανάδειξης της Αθήνας ως χώρου δράσεων. Η Αθήνα είναι μια πόλη που σφύζει από ζωή, όμως δεν επιλέγεται εύκολα ως σκηνικό αφήγησης.

Εξαρχής θέλαμε να βγει και δεύτερος  τόμος, το πότε όμως δεν το ξέραμε.

Μετά το Brexit και τις εκλογές στην Αμερική, που εξέφρασαν την αλλαγή της κοινωνίας προς τον  εθνικισμό και πιο ακραίες πολιτικές τάσεις, φάνηκε η κατάλληλη στιγμή.

Οι αλλαγές είναι έντονες και στην Ελλάδα και υπήρξε μία ανάγκη καταγραφής και έμπνευσης από τη σημερινή πραγματικότητα για την δημιουργία ενός τεύχους περισσότερο εστιασμένου σε κοινωνικά θέματα.

Το 2015 μέσα από τα κόμικ σας περιγράψατε την Αθήνα. Τώρα, στην καινούρια έκδοση που ετοιμάζετε, τι να περιμένουμε; Το σκιτσάρισμα μιας «άλλης» πόλης ή την περιγραφή διαφορετικών πλευρών της ίδιας πόλης;

Και τα δύο. Κάποιοι καλλιτέχνες φέρνουν τον πόλεμο στην Αθήνα, άλλοι σκιαγραφούν τη σημερινή πραγματικότητα, με χιούμορ ή για σκέψη, με ποίηση ή ρεαλισμό. Το κόμιξ, και γενικότερα η αφήγηση, μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε ό,τι θέλουμε, και θέλουμε να έχουμε διαφορετικά πράγματα. 

Ο πρώτος τόμος της προσπάθειάς σας κυκλοφόρησε στα αγγλικά. Πώς και γιατί έγινε αυτή η επιλογή;

Ένας βασικός λόγος ήταν να αγγίξουμε και κόσμο  από το εξωτερικό. Ένας άλλος ήταν ότι γνωρίζουμε ότι έτσι και αλλιώς μεγάλο μέρος των Ελλήνων γνωρίζουν Αγγλικά, ειδικά το νεανικό κοινό που διαβάζει κόμικ. Οπότε δεδομένου των οικονομικών μας, επιλέξαμε τα αγγλικά.

 Τι θα μείνει ίδιο και τι θα είναι καινούριο στον δεύτερο τόμο σας;

Θέλουμε να γίνει κάτι τακτικό, οπότε το γενικό format και η σελιδοποίηση θα είναι ίδια. Όμως το συγκεκριμένο τεύχος είναι πιο επιμελημένο θεματικά, με μεγαλύτερες ιστορίες και νέα άτομα.

Μία έκδοση απαιτεί πάντα πρώτα απ’ όλα δημιουργικότητα και φαντασία, χρειάζονται όμως και άλλα πράγματα, περισσότερο τετριμμένα και λιγότερο δημιουργικά: χαρτούρα, προθεσμίες, συνεννοήσεις, τρεξίματα. Μιλήστε μας για τις δύσκολες, τις «γραφειοκρατικές» δουλειές πίσω από τη δημιουργία ενός συλλογικού τεύχους κόμικ.

Για μας έχει μεγάλη σημασία η συλλογικότητα, οπότε και από το πρώτο τεύχος δημιουργήθηκε μια συνεκτική σχετικά ομάδα δημιουργών με όρεξη και ιδέες.

Από κει και πέρα, υπάρχουν πάντα δυσκολίες στην οργάνωση μιας ανθολογίας γιατί χρειάζονται πολλαπλάσιες συνεννοήσεις, και ως παραγωγή χρειάζεται πολύ περισσότερο χρόνο απ' ό,τι μία ιστορία. Ευτυχώς πάντα υπάρχουν άτομα στην ομάδα με περισσότερη ενέργεια και πάθος, και κινούν τα πράγματα όπως πάντα.

Η προώθηση του έργου είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις κάθε φορά, γιατί οι χορηγοί μας είναι το αναγνωστικό κοινό.

Για την πρώτη σας έκδοση βασιστήκατε σε δύο πρακτικές που, καθεμία με τον δικό της τρόπο, ανθίζουν στην εποχή μας. Πρώτον, το crowdfunding για τη χρηματοδότηση μέρους της προσπάθειάς σας και δεύτερον, τη συλλογική δημιουργία, δηλαδή την από κοινού προσπάθεια μιας ομάδας που αναλαμβάνει να τρέξει η ίδια ένα Project που οραματίζεται. Μιλήστε μας γι’ αυτές τις εμπειρίες/επιλογές και για το αν υπάρχει (και) κάποια πολιτική χροιά σε αυτές.

H απόφαση για crowdfunding έχει να κάνει με την ελευθερία κινήσεων που αυτή προσδίδει. Aλλά βασικό είναι και οι καλλιτέχνες να μπορέσουν να πληρωθούν ένα δίκαιο μέρισμα. Δεν υπάρχει ενδιάμεσος, και μιας και είναι ήδη ανθολογία με πολλούς συντελεστές, η τελική αποδοχή είναι ήδη μικρή.

Φυσικά υπάρχουν και πολύ φιλικές εκδοτικές, αλλά εκεί ήταν θέμα χρόνου, τον οποίο δεν είχαμε.

Γενικότερα λειτουργούμε με συνελεύσεις, ώστε να παίρνονται οι αποφάσεις συλλογικά. Έτσι δεθήκαμε ως ομάδα στο πρώτο, όλοι το νιώθουν δικό τους, και είναι σημαντικό να συνεχίσουμε έτσι, και ας υπάρχει λιγότερος ελεύθερος χρόνος.

Τι είναι πιο σημαντικό για ένα κόμικ; Η ιστορία ή το σκίτσο;

Δεν θα πρωτοτυπήσουμε… και τα δύο! Είναι σαν ένα καλό ντουέτο χορού, όπως περιγράφει ο θεωρητικός των κόμικ Scott McCloud. Η αλήθεια είναι ότι με την πρώτη ματιά κάποιος θα πέσει πάνω στο σχέδιο αλλά αυτό που στο τέλος μακροπρόθεσμα θα κερδίσει τον αναγνώστη θα είναι μία καλή ιστορία και ο τρόπος που έχει δοθεί «κομιστικά».

Το κόμιξ είναι η τέχνη που συμπεριλαμβάνει σχέδιο, αφήγηση, σκηνοθεσία, ρυθμό κλπ. Όλα είναι σημαντικά. Και αυτό κάνει το κόμικ τόσο ιδιαίτερο και δύσκολο στην υλοποίηση, όμως μπορεί να σε κάνει να διαβάσεις εύκολα, δύσκολα πράγματα. Είναι μια τέχνη  τελικά πολύ παρεξηγημένη στην Ελλάδα, που για τον περισσότερο κόσμο το κόμιξ είναι ακόμα συνυφασμένο με το μίκυ μάους για τα παιδιά.

Αξίζει πριν κλείσουμε να αναφέρουμε τα ονόματα των ανθρώπων που θα συμμετάσχουν στο δεύτερο τεύχος αυτού του τόσο αξιόλογου project: Θανάσης Πέτρου, Νίκος Γιαμαλάκης (Malk), Έφη Θεοδωροπούλου, Γιώργος Τσαρδανίδης, Κατερίνα Σταμάτη, Ευάγγελος Ανδρουτσόπουλος, Αλεξία Λουγιάκη, Kristel Pent, WD (Wild Drawing), Mανώλης Ζουλάκης, Nίκος Παπαμιχαήλ, Fotiz Ontas.

Το μόνο που μπορούμε να προσθέσουμε είναι ότι αναμένουμε πώς και πώς την κυκλοφορία του δεύτερου τόμου! Αν θέλετε κι εσείς να στηρίξετε την προσπάθεια της ομάδας του Athens: The Comic Book, μπορείτε να βρείτε την crowdfunding καμπάνια τους εδώ.

ερωτήσεις: Γ. Κτενάς

κεντρική εικόνα άρθρου: το εξώφυλλο του πρώτου τεύχους, από τον Wild Drawing.