Νιώθω πως ξέρω τον κύριο Δ*. Όχι προσωπικά, ωστόσο τον έχω γνωρίσει σε πολλές πτυχές των προσώπων γύρω μου. Ο ίδιος είναι ένας συνθετικός φανταστικός χαρακτήρας του Άγη Πετάλα, με πολλά πρόσωπα και πολλές ιστορίες ντυμένες τον μοναδικό τρόπο αφήγησής του. Θα ήθελα να τον δω μια μέρα - τον κύριο Δ*- τυχαία σε μια γωνιακή καφετέρια να πίνει τον καφέ του αφηρημένος μέσα στις οργανωμένες πλεκτάνες που σχεδιάζει για να ανατρέψει την κακογουστιά, την μαλθακότητα και την ενόχληση που του προκαλεί η αδιακρισία των ανθρώπων γύρω του. Τότε, θα πήγαινα στο τραπεζάκι του και θα τον ενοχλούσα με μια ερώτηση του τύπου: "Αλήθεια, είστε τόσο κυνικός και ωμός όσο σας περιγράφει το βιβλίο; Θέλετε να πείτε κάτι γι' αυτό; ". Δεν θα περίμενα μια συγκεκριμένη απάντηση, παρά μόνο θα παρατηρούσα τον τρόπο που θα με κοίταζε, αφού θα τον είχα βγάλει με τόση αγένεια έξω απ' την ησυχία που απολάμβανε. Πρώτα έκπληξη, μετά βολιδοσκόπηση, και ύστερα ειρωνεία ή καυστικότητα. Όλα αυτά μόνο με το βλέμμα.
Γνώρισα τον κύριο Δ* μέσα από ένα βιβλίο με 24 σύντομες ιστοριούλες. Ιστορίες που διαβάζονται στον ηλεκτρικό, στο μετρό, καθώς κάθεσαι σε ένα παγκάκι 10 λεπτά περιμένοντας το αργοπορημένο ραντεβού σου, καθώς περιμένεις να ψηθεί ο καφές σου στο μπρίκι. Σύντομες, 2-3 σελίδες ή άντε το πολύ 10, δίνουν την αίσθηση του διαλείμματος σε όποιον τις πιάνει. Ενώ ένα μεγάλο βιβλίο κατά κάποιον τρόπο μας "υποχρεώνει" να το παρακολουθήσουμε απ' την αρχή ως το τέλος, τρομάζοντάς μας με το μέγεθός του, «Η δύναμη του κυρίου Δέλτα» θέλει να μας αφηγηθεί την σύντομη οπτική ενός «άλλου» χαρακτήρα, ενός άλλου ηρώα με τα χαρακτηριστικά - αν και όχι εντελώς- ενός αντιήρωα. Και λέω όχι εντελώς, γιατί είναι πολύ συμπαθητικός αυτός ο κυνικός σχολιαστής της καθημερινότητάς μας μέσα απ' τις ευτράπελες ιστορίες που διηγείται και τον τρόπο που αντιμετωπίζει τα τεκταινόμενα τριγύρω του. Μας εκπλήσσει στην αρχή ο τρόπος που αντιμετωπίζει τα πρόσωπα που τον περιβάλλουν. Τα αντιμετωπίζει με μια ακραία χρησιμοθηρία, με την διάθεση να εκμεταλλευθεί όσο μπορεί περισσότερο τις δυνάμεις και τις ικανότητες που διαθέτουν, χωρίς ίχνος ντροπής για αυτή την ιδιοτελή του στάση. Ο ίδιος ξέρει πως δεν γίνεται ιδιαίτερα συμπαθητικός στους άλλους. Χρησιμοποιεί το ταλέντο της πειθούς που έχει για να διώξει αυτή την εντύπωση απ' τις ηθικές κρίσεις που αναπότρεπτα αξιολογείται ένας άνθρωπος, και να περάσει στο πεδίο που κυριαρχεί κατεξοχήν: το εμπορικό δαιμόνιο του τον παρακινεί να βρίσκει πτυχές του συνομιλητή του σκοτεινές, ιδιοτελής, να τις βγάλει στην επιφάνεια και να κάνει μια συμμαχία με αυτές στο επίπεδο της εμπορικής συναλλαγής.
Ένας τέτοιος άνθρωπος θα μας φαινόταν ωμά κυνικός, ένας ρεαλιστής που δεν έχει ηθικά κριτήρια και όρια, ή τουλάχιστον, αυτά που έχει θέσει είναι τελείως αντίθετα από αυτά τα ιδεώδη που έχουμε μάθει πως πρέπει να έχει ο συνάνθρωπός μας για να είναι καλός στην κοινωνία: ανιδιοτέλεια, ειλικρίνεια, συμπόνια, καλοσύνη, σεβασμό σε αξίες και παραδόσεις. Όχι, όλα αυτά έχουν κατεδαφιστεί απ' τον κύριο Δ*, και βλέπουμε να αμφισβητούνται μέσα από τις ιστορίες του. Κάτι ακόμα που μου κάνει εντύπωση είναι πως δεν είναι αλαζόνας ή ελιτιστής, τουλάχιστον στον βαθμό που νομίζουμε ότι ταιριάζει κάπως με τους χαρακτήρες των έργων του Όσκαρ Ουάιλντ. Μπορεί να τρώει σε ταβέρνες και να συζητά με σουβλατζήδες από περιέργεια, να παροτρύνει αποτυχημένους συγγραφείς να γράψουν με επιτυχία το ιστορικό της αποτυχίας τους, να θέλει να ανακαλύψει την προσωπικότητα ενός τεμπελχανά ηλεκτρολόγου που μοιάζει να αρνείται την εργασία και τις ευθύνες για να συνεχίζει να ζει σαν αιώνιος έφηβος, κι ας έχει πατήσει τα 40 χρόνια. Μέσα από αυτή τη φιλοπερίεργη τάση του βγαίνουν και τα κυνικά συμπεράσματα.
Όταν έπιασα στα χέρια μου το εν λόγω βιβλίο πρόσεξα πως ο Κύριος Δ* έχει αστερίσκο και όχι τελεία, είναι Κύριος Δ* και όχι Κύριος Δ.( έτσι όπως ήταν Γιόζεφ Κ. ο ήρωας της «Δίκης» του Κάφκα). Όσο κι αν έψαξα μέσα στο βιβλίο για να βρω την παραπομπή που θα με διαφώτιζε σχετικά με τον βίο και την πολιτεία του, δεν μπόρεσα να ανακαλύψω την παραμικρή νύξη για το παρελθόν του από τον συγγραφέα. Και πολλοί θα αναρωτιούνται, αυτός ο αστερίσκος σε τι παραπέμπει; Κύριος Δημήτρης; Κύριος Διονύσης; Μήπως είναι Κύριος Διάβολος* ; Διπλωμάτης* Διασκεδαστικός* Διπρόσωπος* ; Τι απ' όλα αυτά; Μάλλον όλα, και πολλά περισσότερα. Ο χαρακτήρας αυτός ενσαρκώνει πολλούς ρόλους και μιλάει μέσα από πολλές φωνές, θυμίζοντας μας στον καθένα ξεχωριστά ένα οικείο πρόσωπο που έχει κάποια από τα χαρακτηριστικά του. Αλλά έτσι είναι και οι υπόλοιποι χαρακτήρες που φιλοξενούνται σε μικρές ιστορίες με συνομιλητή ή ενθυμούμενο τον Κύριο Δ*. Η Κυρία Κρα*, ο κύριος Σ*, ο Θ*, ο Γ*, ο Β*. Δεν έχει σημασία ποιοι είναι γενικά, έχουν τη σημασία τους μόνο μέσω της διήγησης και της εμπλοκής τους στην ιστορία του κύριου Δ*. Ο αναγνώστης από μόνος του ας βάλει στο συμβατικό όνομα με τον αστερίσκο το πρόσωπο που του έρχεται στο μυαλό, ή, αν θέλει, μπορεί να μην βάλει κανένα και να παραμείνουν πάντα τυπικά ανολοκλήρωτοι στην ταυτότητα τους αυτοί οι χαρακτήρες. Σκέτα συμβατικά ονόματα. Και μάλιστα με αστερίσκο. Μια παραπομπή στο τίποτα.
Ο Άγης Πετάλας με το βιβλίο του «Η δύναμη του κυρίου Δ*» προβληματίζει με ένα διαχρονικό χιούμορ που θυμίζει αυτό του Όσκαρ Ουάιλντ αλλά και άλλων μεγάλων συγγραφέων που έχουν ως όπλο τους εναντίον της λογοτεχνικής πρόκλησης την σάτιρα, την κυνική διεισδυτικότητα και την τέχνη της πειθούς. Αυτό είναι το πρώτο βιβλίο του συγγραφέα, και μακάρι να ακολουθήσουν και άλλα τέτοια καλογραμμένα βιβλία που ανανεώνουν το είδος του διηγήματος δίνοντας λογοτεχνική τέρψη και προβληματισμούς.
