Για τις εκδόσεις Στάσει Εκπίπτοντες οι συστάσεις είναι περιττές. Η ποιότητα των βιβλίων τους είναι γνωστή σε όποιον διαβάζει συστηματικά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι συγγραφείς που επιλέγουν, όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης και η Χάνα Άρεντ, κάποια βιβλία των οποίων βλέπετε στη φωτογραφία. Τους θέσαμε τις ερωτήσεις μας, τις οποίες απάντησε ο Σπύρος, ο οποίος, όπως θα καταλάβετε, είναι η ψυχή των εκδόσεων.
1.Πώς και πότε ξεκίνησαν οι Στάσει Εκπίπτοντες; Πώς λειτουργούν; Πώς παίρνει κανείς την απόφαση να μπει στον χώρο των εκδόσεων σε μια περίοδο που κολοσσοί του Τύπου, με όλα τα μέσα που διαθέτουν για επιθετικό μάρκετινγκ, οικονομία κλίμακας κλπ, δεινοπαθούν, ιδίως αν σκοπεύει να βιοποριστεί μέσα από αυτή του τη δραστηριότητα;
Οι εκδόσεις Στάσει Εκπίπτοντες ξεκινούν ως ιδιαίτερα ασαφής ιδέα και σίγουρα με άγνοια ενός κάποιου μέλλοντος το 2005 από εμένα κατά κύριο λόγο με στόχο να δημιουργηθεί ένας χώρος διαλόγου με αφορμή τα βιβλία και τις ιδέες που κουβαλούν, την προώθηση ενός κάποιου ριζοσπαστικού λόγου και μιας κάποιας κριτικής σκέψης. Κύριος άξονας πάντοτε είναι οι ελευθεριακές ιδέες, οι ελευθεριακή κουλτούρα και η ιστορία κοινωνικών κινημάτων που εντάσσονται ή περιέχουν στοιχεία των παραπάνω.
Οι Στάσει Εκπίπτοντες διευθύνονται, χρηματοδοτούνται και προσπαθούν να προγραμματίσουν το μέλλον τους από εμένα, έχουν όμως σταθερή βοήθεια ιδιαίτερα στο γραφιστικό μέρος, όπως και στην επιμέλεια των κειμένων και στις μεταφράσεις, από καλούς φίλους.
Το πρώτο βιβλίο εκδόθηκε το 2007 αφού οι δύο πρώτες εκδοτικές επιλογές για διάφορους λόγους ακυρώθηκαν.
Η απόφαση για τη δημιουργία των εκδόσεων είχε να κάνει περισσότερο με προσωπικές και συλλογικές ανησυχίες παρά με οικονομικά κριτήρια. Εξάλλου δούλευα ήδη στο χώρο του βιβλίου και δεν φανταζόμουν ποτέ ότι οι εκδόσεις θα αποτελέσουν βασική μου δραστηριότητα.
Όντως είναι δύσκολο να βιοποριστεί κανείς από τις εκδόσεις όχι μόνο λόγω των ασφυκτικών περιορισμών της γραφειοκρατίας και της βιομηχανίας των εκδόσεων γενικότερα αλλά επειδή ζούμε σε μια χώρα που αν δεν θέλεις να πατήσεις επί πτωμάτων (δηλ. να έχεις εργαζόμενους, ανταγωνιστική εκδοτική νοοτροπία) και να διατηρήσεις μια ατομική ή συλλογική αξιοπρέπεια, εκδοτικό πλάνο που δεν στηρίζεται στη λογική των best seller αλλά και σ' αυτή του μικρότερου δυνατού κόστους και “ό,τι να' ναι εκδίδουμε”, σίγουρα τα πράγματα δυσκολεύουν. Επίσης ζούμε σε μια χώρα λειτουργικά αναλφάβητων και εθνικιστών υπηκόων, ενώ ακόμα και οι πολιτικοποιημένοι της ευρύτερης αριστεράς διαβάζουν πολύ λιγότερο από παλιότερα. Η οικονομική δυσκολία σ' αυτό το πλαίσιο κάνει τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα.
2. Γιατί διαλέξατε αυτό το όνομα; Πρόκειται για φράση του Θουκιδίδη, αν δεν κάνω λάθος.
Το όνομα προέκυψε όντως διαβάζοντας Θουκυδίδη, και απλά κόλλησε στο κεφάλι αυτή η φράση και ο μόνος τρόπος να φύγει από αυτό ήταν να χρησιμοποιηθεί κάπου, κάποια στιγμή λοιπόν όταν η ιδέα των εκδόσεων δρομολογήθηκε, απλώς μπήκε. Η φράση αυτή του Θουκυδίδη έχει μια εντυπωσιακή πολιτική ιστορία από πίσω της. Οι ηττημένοι ενός πολέμου μεταξύ πολιτών, που σημαίνει πολιτών που αντιμάχονται για τη θέσμιση της κοινωνίας τους, εκδιώκονται από τη μητρόπολή τους και θεσμίζουν αποικία με πολιτική της βάση τη θέσμιση για την οποία πολέμησαν και ονομάζονταν Στάσει Εκπίπτοντες, δεν ήταν όλοι δημοκρατικοί αλλά η ιδέα είναι αυτή.
Από τη μια ηττημένοι από την άλλη νικητές.
3.Τι θέλετε να προσφέρετε στο αναγνωστικό κοινό; Έχετε κάποια εξειδίκευση ως προς το περιεχόμενο των βιβλίων που εκδίδετε;
Ελευθεριακή/αναρχική φιλοσοφία, ιστορία και κουλτούρα, πολιτική φιλοσοφία, ιστορία κοινωνικών κινημάτων, κριτική σκέψη γενικότερα και σύντομα στα εξίσου ωραία μονοπάτια της λογοτεχνίας.
Το τι προσφέρουμε το κρίνουν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες μας.
4.Ακούγοντας τις εξαγγελίες της νέας κυβέρνησης για αλλαγή κατεύθυνσης στην κρατική πολιτική όσον αφορά το βιβλίο και ευρύτερα τον πολιτισμό, ποια είναι τα μέτρα που εσείς πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να ληφθούν για να αναβαθμιστεί ο χώρος του βιβλίου;
Ο χώρος του βιβλίου δεν είναι κάτι ενιαίο για να μας ενδιαφέρει μια κάποια αναβάθμισή του. Δεν θεωρούμε επίσης ότι μπορεί οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση να διορθώσει τη ζημιά που κάνει η άλλη κρατική παρέμβαση που λέγεται δημόσια και υποχρεωτική εκπαίδευση στην κριτική ικανότητα των υπηκόων αυτού του κράτους. Επειδή η λογική μας συνολικά έχει τη λογική της εθελοντικής αυτοοργάνωσης των μαζών, πολιτών, παραγωγών και καταναλωτών και όχι της κρατικοθεϊκής παρέμβασης, έτσι και ο χώρος του βιβλίου θα έπρεπε να είναι κάτι που εναπόκειται στους χρήστες και παραγωγούς του να το διορθώσουν. Η σχέση εκδότη, μεταφραστή, διορθωτή, επιμελητή, αναγνώστη κλπ. είναι πολύ σημαντική για να εναποτίθεται στην ιδέα που εκφράζει το κράτος και το κεφάλαιο.
Γι' αυτό και αρνούμαστε σθεναρά οποιαδήποτε ιδέα χρηματοδότησης από κρατικά και υπερεθνικά ταμεία (ευρωπαϊκά κονδύλια π.χ.) για λόγους δεοντολογικούς και στοιχειώδους αξιοπρέπειας. Θέλουμε να μας στηρίζουν όσες και όσοι εκτιμούν αυτό που κάνουμε και το αποτέλεσμά του και μόνο. Επίσης ο λεγόμενος χώρος του βιβλίου κυριαρχείται από αφεντικά που απλά πουλάνε και θα μπορούσαν να πουλάνε οτιδήποτε. Επίσης ο χώρος του βιβλίου κυριαρχείται από εργασιακές σχέσεις που συμπυκνώνονται στο γνωστό σύνθημα: “Πρώτα το ξεζούμισμα μετά οι απολύσεις”, οποιοσδήποτε έχει διαβάσει τις ανακοινώσεις των εργατικών σωματείων του χώρου (ΣΥΒΧΑ, ΣΜΕΔ) μπορεί να καταλάβει τι συμβαίνει σ' αυτόν τον “χώρο”.
Συνεπώς η οποιαδήποτε αναβάθμιση είναι οξύμωρη αν εναποτίθεται στην αγορά, στο κράτος και στους νόμους τους.
5.Ποια είναι η γνώμη σας για την Ενιαία Τιμή Βιβλίου;
Η ύπαρξη της ενιαίας τιμής του βιβλίου ήταν θετική για τα μικρά βιβλιοπωλεία -αυτά ναι, θα έπρεπε να στηρίζονται- και τους χονδρέμπορους. Για τους εκδότες, ειδικά τους μικρούς και ανεξάρτητους είναι λεπτομέρεια που δεν κάνει την διαφορά. Όταν τα μεγάλα βιβλιοπωλεία σε “υποχρεώνουν” να πουλάς στο 50% αλλιώς τα βιβλία σου πάνε στα αζήτητα, θα έλεγα ότι το πρόβλημα είναι πιο βαθύ.
6.Ποιο είναι το βιβλίο που δεν έχει ακόμη εκδοθεί στα ελληνικά και πιστεύετε ότι πρέπει;
Πολλά ευτυχώς, πάρα πολλά.
Ένας από τους δικούς μας στόχους π.χ είναι να εκδώσουμε τα άπαντα του Προυντόν σε βάθος μιας δεκαετίας. Είναι κάτι που έχει ήδη ξεκινήσει να δρομολογείται. Αν δεν το καταφέρουμε όμως δεν πειράζει, ας το κάνουν και άλλοι.
7.Ισχύει κατά τη γνώμη σας αυτό που λέγεται, ότι δηλαδή θα ζήσουμε κάποτε το τέλος του βιβλίου, την υποκατάστασή του από ηλεκτρονικά μέσα;
Ποτέ νομίζω. Ευτυχώς οι φετιχισμοί κινούν τον κόσμο. Πάντοτε θα υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πριν διαβάσουν το οπισθόφυλλο θα ανοίγουν τα βιβλία για να τα μυρίσουν. Όσο μυρίζουμε, θα υπάρχουμε σε έντυπη μορφή. Τι θα συμβεί τώρα σε 100 χρόνια από τώρα, έχει να κάνει και με το αν θα υπάρχουμε ως είδος και ως πλανήτης, τουλάχιστον στη μορφή που ξέρουμε.
8. Πώς φαντάζεστε τους Στάσει Εκπίπτοντες σε 10 χρόνια;
Ειλικρινά δεν γνωρίζω, σίγουρα αν ζούμε θα είμαστε μεσήλικες με ανησυχίες, και αυτές θα συνεχίσουν να γίνονται βιβλία. Προς το παρόν το πιο μεγαλεπήβολο σχέδιο είναι να κλείσουμε την πρώτη μας δεκαετία, μετά βλέπουμε...
Καλή σας συνέχεια...
επιμέλεια για το kaboom: Γιάννης Κτενάς
