Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο που ανέφερε ότι τελικά ο αγαπητός μας G. Martin δεν παίζει να δημοσιεύσει το πολυαναμένο έκτο βιβλίο της σειράς Game of Thrones μέσα στο 2018, όπως είχε αρχικά υποσχεθεί. Η αλήθεια είναι ότι ο γεράκος έχει χάσει όλες τις προθεσμίες που έχει βάλει και το τρενάρει πάρα πολύ, αν σκεφτεί κανείς ότι το πέμπτο βιβλίο δημοσιεύθηκε το 2011! Απ' ό,τι εκμαιεύτηκε από αναρτήσεις του, μέσα στο 2018 μάλλον θα κυκλοφορήσει άλλο βιβλίο από το Westeros με τίτλο Fire and Blood, το οποίο απ' ό,τι διάβασα είχε σκοπό αρχικά να δημοσιεύσει μετά την ολοκλήρωση του A Song of Ice and Fire, δηλαδή της γνωστής σειράς βιβλίων που ξέρουμε και στην οποία βασίζεται και η τηλεοπτική σειρά. (Μόνο που η σειρά από την τέταρτη σεζόν και μετά έχει ξεφύγει φουλ απ’ τα βιβλία).
Tο Fire and Blood αναμένεται να δημοσιευθεί σε δύο μέρη και θα αναφέρεται στην περίοδο της βασιλείας των Targaryen, από την κατάληψη της εξουσίας των επτά βασιλείων από τον Ageon I, ως και τον χαμούλη που επικρατούσε επί Aegon III και την εξαφάνιση των δράκων. Δηλαδή, γεγονότα αρκετά χρόνια πριν από το χρονικό σημείο εκκίνησης του A Song of Ice and Fire. Με λίγα λόγια, συνέχεια της γνωστής σειράς μέσα στο ’18 δεν παίζει και αν είναι να βγουν άλλα δύο βιβλία πρώτα, το κόβω να διαβάζω Game of Thrones μαζί με τα παιδιά μου ή να πεθαίνει ο Martin και να μένουμε όλοι με τη χαρά.
Επειδή λοιπόν το Game of Τhrones μπορεί και να μην τελειώσει ποτέ, μπορεί κανείς να απολαύσει αληθινά ιστορικά γεγονότα που υπερβαίνουν τη φαντασία του Martin και, μεταξύ μας, από κάτι τέτοια εμπνεύστηκε και αυτός. Είχα διαβάσει ένα ωραίο αρθράκι στο Luben με τίτλο «8 αληθινά περιστατικά της Βυζαντινής ιστορίας που κάνουν το Game of Thrones να μοιάζει με τα Στρουμφάκια». Εκεί αναφέρονταν διάφορα περιστατικά βίας και ίντριγκας, από αυτά πού δύσκολα λέγονται στο ελληνικό σχολείο. Ωστόσο, επειδή τη Βυζαντινολογία τη διδασκόμαστε τρεις χρονιές στα σχολικά μας χρόνια και η «Βυζαντινολατρία» που επικρατεί σε τμήματα ιστορικών σπουδών στην Ελλάδα είναι αντίστοιχη με εκείνη του Κωνσταντίνου Καντακουζηνού, αποφάσισα να αναφερθώ σε «γκειμθροουνικά» σκηνικά από την ελληνιστική περίοδο. Ο λόγος είναι ότι πρώτον ίσως είναι η πιο βίαιη και ιντριγκαδόρικη περίοδος ιστορίας με την οποία έχω ασχοληθεί και ο δεύτερος και βασικότερος είναι ότι τη λένε ελληνιστική και δεν την έχουμε διδαχθεί ΠΟΤΕ!! Ειλικρινά ποτέ σε δημοτικό, γυμνάσιο, λύκειο δεν μαθαίνουμε τι ακριβώς συμβαίνει αφού πεθάνει ο Αλέξανδρος. Πολύ χονδρικά κάτι ακούμε για διαδόχους και ελληνιστικά βασίλεια και κάτι περίεργα ονόματα, αλλά κανείς δεν ξέρει ακριβώς τι παίζει. Άντε οι πιο ψαγμένοι να ξέρουν ότι οι Πτολεμαίοι ήταν στην Αίγυπτο, οι Αντιγονίδες στη Μακεδονία, οι Σελευκίδες στη Συρία και τη Μεσοποταμία και οι Ατταλίδες στην Πέργαμο. Το σκηνικό αυτό επικράτησε περίπου από το 280 π.Χ. και μετά, ο Αλέξανδρος όμως πεθαίνει το 323 π.Χ. Σε αυτά τα ενδιάμεσα χρόνια επικρατεί ένας πραγματικός χαμός από ίντριγκες, δολοφονίες και βιαιότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αυτά δεν συνεχίζονται μέχρι το 31 π.Χ. οπότε και τελειώνει και τυπικά η ελληνιστική εποχή. Εξάλλου, για όποιον εκτός από βία θέλει και love story, η ελληνιστική περίοδος έχει ίσως το πιο διάσημο, αυτό της Κλεοπάτρας, που φτιάχνοντάς τα πρώτα με τον Καίσαρα και μετά τον Αντώνιο κράτησε αυτόνομη την Αίγυπτο μέχρι που τους τσάκισε ο Οκταβιανός το 31 στο Άκτιο. Επειδή όμως αυτό είναι σχετικά γνωστό θα αναφερθώ σε άλλα «διαμαντάκια» της ελληνιστικής εποχής, που εξεπλάγην όταν τα διάβασα, γιατί μου ήταν παντελώς άγνωστα!
Η Αρσινόη Β’ βάζει τα γυαλιά στη Σέρσεϊ Λάννιστερ
Όλα ξεκινούν από τον Πτολεμαίο Α’ Σωτήρα (ή αλλιώς τον Πτολεμαίο τον Λάγου, εξ ου και δυναστεία των Λαγιδών), ο οποίος ήταν αρκετά μπερμπάντης απ' ό,τι φαίνεται. Αυτός πήρε για τρίτη γυναίκα του την Ευρυδίκη. Η Ευρυδίκη είχε μια κολλητή φίλη, τη Βερενίκη, που είχε χηρέψει νέα και έτσι πήγε μαζί της στην Αίγυπτο. Έλα όμως που η Βερενίκη ξελόγιασε τον Πτολεμαίο και τελικά τον παντρεύτηκε (τέταρτη γυναίκα), με αποτέλεσμα οι πρώην κολλήτες να γίνουν θανάσιμοι εχθροί;! Ο Πτολεμαίος απ' ό,τι φαίνεται εκτός από μπερμπάντης ήταν καρπερός, γιατί με την Ευρυδίκη έκανε 4 γιους και 2 κόρες και με την Βρενίκη 2 κόρες και ένα γιο. Η Ευρυδίκη με το κάζο που έπαθε έφυγε από την Αίγυπτο και δεν ξέρουμε πολλά γι’ αυτήν. Πάντως για να εκδικηθεί τον Πτολεμαίο πάντρεψε την κόρη τους Πτολεμαΐδα με τον Δημήτριο τον Πολιορκητή που ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός του.
Αυτό όμως είναι λάιτ σχετικά με το τι έγινε στη συνέχεια, καθώς το μίσος των δύο γυναικών πέρασε και στους απογόνους τους. Το κουβάρι είναι πολύ μπλεγμένο και θέλει προσοχή για να ξεμπλεχτεί. Λοιπόν, η κόρη της Βερενίκης με τον Πτολεμαίο Α’, Αρσινόη Β’ παντρεύτηκε τον Λυσίμαχο, ο οποίος ήταν βασιλιάς της Θράκης (αυτό το μερίδιο είχε πάρει από την πίτα των διαδόχων). Η ετεροθαλής αδελφή της, Λυσάνδρα, κόρη του Πτολεμαίου και της Ευρυδίκης είχε παντρεύτηκε το γιο του Λυσίμαχου, Αγαθοκλή. Οι ετεροθαλείς αδελφές έγιναν λοιπόν και συννυφάδες. Ο Αγαθοκλής ήταν καλό παιδί με κύρος και δύναμη και νικηφόρες εκστρατείες στο ενεργητικό του. Αυτό όμως προκαλούσε το μίσος της Αρσινόης εναντίον του, επειδή φοβόταν ότι αν πεθάνει ο Λυσίμαχος, εκείνη και τα παιδιά της θα ήταν έρμαια στην εκδίκηση της Λυσάνδρας. Έτσι, διέδωσε στον Λυσίμαχο ότι ο Αγαθοκλής συνωμοτούσε εναντίον του για να του πάρει την εξουσία. Δεν ξέρουμε αν ήταν αλήθεια ή όχι (χλωμό το κόβω), αλλά ο Λυσίμαχος πείστηκε, φυλάκισε τον Αγαθοκλή και τον δηλητηρίασε.
Η καημένη η Λυσάνδρα φοβήθηκε για την τύχη της και μαζί με τον αδελφό της Πτολεμαίο Κεραυνό (άλλο καλόπαιδο κι αυτό) κατέφυγε στον Σέλευκο Α’, βασιλιά της Συρίας. Μαζί τους πήγαν και διάφοροι δυσαρεστημένοι από τη θανάτωση του Αγαθοκλή. Με αυτό τον τρόπο βρήκε ευκαιρία μέσα από τα οικογενειακά του Λυσίμαχου ο Σέλευκος, που άλλο που δεν ήθελε, να συγκρουστεί μαζί του. Η μάχη μεταξύ τους που έγινε στο Κουροπεδίον (281) είχε ως αποτέλεσμα να νικηθεί και να σκοτωθεί ο Λυσίμαχος και ο Σέλευκος να καταλάβει όλο το βασίλειο του.
Ως εδώ ο Σέλευκος με τον Πτολεμαίο Κεραυνό ήταν φιλαράκια, μετά από τη νίκη όμως αυτή και οι δύο φιλοδοξούσαν να καταλάβουν το θρόνο της Μακεδονίας, οπότε τα συμφέροντα έμοιαζαν συγκρουόμενα. Ο Πτολεμαίος είχε κληρονομικά δικαιώματα εκεί, γιατί ήταν εγγονός του Αντίπατρου, ο Σέλευκος δεν είχε, αλλά είχε στρατό, που ήταν πιο σημαντικό. Γι' αυτό λοιπόν ο Πτολεμαίος στα ξαφνικά ερίξε μια πισώπλατη μαχαιριά στον Σέλευκο και τον άφησε στον τόπο, εξ ου και το παρατσούκλι «Κεραυνός». Θυμίζει λίγο Τζέιμι Λάννιστερ με βασιλιά Αίρυς ΙΙ η φάση είναι αλήθεια.
Μετά από αυτό, ο Πτολεμαίος κατάφερε τελικά να παραμερίσει τους άλλους διεκδικητές και να καταλάβει το θρόνο της Μακεδονίας το 281. Όταν εδραίωσε τη θέση του, έστειλε μήνυμα στην ετεροθαλή αδελφή του την Αρσινόη Β’ προτείνοντας της, αντί να τσακώνονται για τη βασιλεία, να ενώσουν τα δικαιώματά τους με το να γίνει γυναίκα του. Θα την παντρευόταν και θα υιοθετούσε τα παιδιά της σαν δικά του, έτσι το ζήτημα θα λυνόταν ειρηνικά. Η Αρσινόη τότε είχε καταφύγει μαζί με τα παιδιά της, που είχαν κι αυτά δικαιώματα στον θρόνο της Μακεδονίας, στην Κασσάνδρεια, πλούσια πόλη με καλή οχύρωση. Δέχθηκε με χαρά την πρόταση του Κεραυνού και για πρώτη και τελευταία φορά πιάστηκε κορόιδο. Μόλις ο Πτολεμαίος μπήκε στην Κασσάνδρεια σκότωσε δύο από τους τρεις γιους της κι εκείνη ίσα που πρόλαβε να διαφύγει.
Η Αρσινόη μπορεί να μην κατάφερε να γίνει βασίλισσα της Μακεδονίας, αλλά δεν το έβαλε κάτω. Κατέφυγε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου στον θρόνο είχε ανέβει μετά το θάνατο του Πτολεμαίου Α’, ο αδελφός της Πτολεμαίος Β’. Όταν λέω αδελφός της, εννοώ legit, και από μάνα και από πατέρα. Ο Πτολεμαίος Β΄ ήταν παντρεμένος με την Αρσινόη Α’ που ήταν κόρη του Λυσίμαχου, του πρώην άντρα της Αρσινόης Β’. Εδώ πλέον οι συγγένειες είναι τόσο μπερδεμένες που δεν ξέρω τι ήταν η Αρσινόη Α’ στην Αρσινόη Β’, το μόνο που ξέρω είναι ότι η Αρσινόη Β’, ως καλή κοπέλα που ήταν, έπεισε τον αδελφούλη της ότι η γυναίκα του σχεδίαζε τη δολοφονία του, με αποτέλεσμα την εξορία της Αρσινόης Α’. Μιλάμε η τύπισσα πραγματικά πρέπει να είχε πάρει πτυχίο σε αυτό πράγμα, κατάφερε να πείσει δύο διαφορετικούς βασιλιάδες τον έναν ότι τον επιβουλεύεται ο γιος του και τον άλλο η γυναίκα του και να βγάλει τους αντιπάλους της από τη μέση. Έτσι, ανενόχλητη πλέον η Αρσινόη Β’ παντρεύτηκε τον αδελφό της και έγινε βασίλισσα της Αιγύπτου. Ναι, καλά ακούσατε, για τα ελληνικά δεδομένα ήταν λίγο σκάνδαλο αυτό, αλλά για τους Αιγύπτιους ήταν συνηθισμένο, οπότε όλα καλά. Μάλιστα η πρακτική αυτή καθιερώθηκε εφεξής στους Πτολεμαίους. Από αυτή τη σχέση προέρχεται και το προσωνύμιο του Πτολεμαίου Β’ «Φιλάδελφος», δηλαδή αυτός που αγαπά την αδελφή του. Καθιερώθηκε μάλιστα το ζεύγος να λατρεύεται ως «αδελφοί Θεοί» αντίστοιχα με τον Δία και την Ήρα που ήταν αδέλφια. Τι να μας πουν λοιπόν τα γατάκια η Σέρσεϊ με τον Τζέιμι που προσπαθούν έστω κι ανεπιτυχώς να κρύψουν τη σχέση τους; Εδώ τα παιδιά όχι μόνο δεν την έκρυψαν αλλά λάμβαναν και θεϊκές τιμές γι’ αυτήν.
Η Αρσινόη, έξυπνη και φιλόδοξη, μοιράστηκε όλους τους τίτλους του Πτολεμαίου και πρέπει να είχε σημαντική δύναμη. Εκείνος ονόμασε πόλεις από το όνομά της και της επέτρεψε να εμφανίζεται πλάι του στα νομίσματα. Άσκησε επιρροή και στην εξωτερική πολιτική, που περιλαμβάνει τη νίκη του Πτολεμαίου στον Πρώτο Συριακό Πόλεμο (274-271), ενώ έγινε Ολυμπιονίκης σε αγωνίσματα με άλογα το καλοκαίρι του 272 π.Χ. Το μόνο που δεν κατάφερε η Αρσινόη ήταν να αποκτήσει διάδοχο με τον αδελφό της, μάλλον γιατί όταν παντρεύτηκαν ήταν πλέον σαραντάρα. Οι δολοπλοκίες, τα γκομενιλίκια, η επιρροή και ο δυναμισμός της κάνουν πραγματικά τη Σέρσεϊ να έρχεται δεύτερη σε σύγκριση μαζί της.
Ας μιλήσω όμως, αφού τον ανέφερα, και για το τέλος του Πτολεμαίου Κεραυνού, ο οποίος έμεινε τελικά στο θρόνο της Μακεδονίας μόνο για 2 χρόνια (281-279). Ο τύπος κατάφερε να κάνει το δύσκολο, δηλαδή να καταλάβει το μακεδονικό θρόνο και απέτυχε να κάνει το εύκολο, δηλαδή να αντιμετωπίσει μια γαλατική εισβολή. Υποτίμησε τους Γαλάτες και αυτό του κόστισε τη ζωή του. Στη σύγκρουση μαζί τους τραυματίστηκε με αποτέλεσμα να αφηνιάσει ο ελέφαντας στον οποίο βρισκόταν και να τον ρίξει κάτω. Οι Γαλάτες πολεμιστές τον συνέλαβαν τον αποκεφάλισαν και περιέφεραν το κεφάλι του σε πάσσαλο στο πεδίο της μάχης. Αυτό έσπειρε τον τρόμο στα μακεδονικά στρατεύματα που τράπηκαν σε φυγή. Έτσι άνοιξε ο δρόμος για τους παλιούς διεκδικητές και το μπάχαλο συνεχίστηκε, μέχρι που ο Αντίγονος Β’ Γονατάς κατέκτησε την εξουσία στη Μακεδονία (275 περίπου) και εγκαθίδρυσε τη δυναστεία των Αντιγονιδών.
Ο θάνατος του Ρομπ Σταρκ δεν ήταν και τόσο πρωτότυπος
Για όποιον βρήκε τον θάνατο του Ρομπ Σταρκ πολύ σκληρό και τη φαντασία του Martin πολύ νοσηρή, ας ακούσει την ιστορία του στρατηγού Αχαιού. Ο Αχαιός ήταν στρατηγός και ξάδελφος του Αντίοχου Γ’ Μέγα. Είχε συνοδεύσει τον Σέλευκο Γ' Κεραυνό σε εκστρατεία στον Ταύρο εναντίον του Αττάλου Α΄ και μετά τη δολοφονία του Σέλευκου Γ΄ εκδικήθηκε το θάνατό του. Αν και θα μπορούσε να καταλάβει εύκολα την εξουσία, παρέμεινε πιστός στον οίκο των Σελευκιδών, πράγμα που σημαίνει ότι είχε αποδείξει την αξιοπιστία του. Το 223 π.Χ. ο Αντίοχος Γ΄, ο διάδοχος του Σέλευκου Γ΄, τον διόρισε διοικητή όλης της Μικράς Ασίας δυτικά του Ταύρου. Ο Αχαιός ανακατέλαβε όλες τις περιοχές τις οποίες είχε κερδίσει ο Άτταλος για τους Σελευκίδες. Όμως κατηγορήθηκε ψευδώς από τον Ερμεία, «υπουργό» του Αντίοχου Γ΄, ότι είχε πρόθεση να επαναστατήσει. Ο Αχαιός τελικά το έκανε σε αυτοάμυνα: πήρε τον τίτλο του βασιλιά και βασίλευσε σε όλη την περιοχή της Ασίας δυτικά του όρους του Ταύρου. Όσο ο Αντίοχος Γ΄ ήταν σε πόλεμο με τον Πτολεμαίο Δ΄ (Δ’ Συριακός 219-217) δεν μπορούσε να βαδίσει εναντίου του Αχαιού. Όμως με την ολοκλήρωση της συνθήκης ειρήνης με τον Πτολεμαίο Δ΄, διέσχισε τον Ταύρο και, ενώνοντας τις δυνάμεις του με αυτές του Αττάλου, απέσπασε από τον Αχαιό όλα τα εδάφη του και κατέλαβε τις Σάρδεις εκτός από την ακρόπολη. Η τελευταία έπεσε στα χέρια του Αντίοχου Γ΄ το 213 π.Χ. μετά από πολιορκία δύο χρόνων, με προδοσία του Βόλη. Ο Βόλης υποσχέθηκε στον Αχαιό ότι θα τον διασώσει, αλλά τον παρέδωσε στον Αντίοχο Γ’. Σύμφωνα με τον Πολύβιο έγινε συμβούλιο για την τύχη του, όπου αποφασίστηκε να επιβληθεί στον Αχαιό η εξής τιμωρία: πρώτα να τον ακρωτηριάσουν και μετά να του κόψουν το κεφάλι και να ράψουν το σώμα του σε σώμα γαιδάρου (καταρράψαντες εις όνειον ασκόν) και μετά να το ανασκολοπίσουν ή να το σταυρώσουν (ανασταυρώσαι το σώμα). Η ομοιότητα με την τύχη του πτώματος του Ρομπ Σταρκ είναι εμφανής, αν και η τύχη του δύσμοιρου Αχαιού μάλλον ήταν χειρότερη.
Ο Μιθριδάτης Στ’ Ευπάτορας ήταν πιο σκληρό καρύδι και από την Άρυα Σταρκ
Τα «γκειμθροουνικά» γεγονότα και πρόσωπα που θα μπορούσαν να μνημονευθούν σε αυτήν την περίοδο είναι πάρα πολλά, αλλά αξίζει πιστεύω να σταθούμε σε μία προσωπικότητα θαρραλέα, δυναμική και αποφασιστική όσο λίγες, τον Μιθριδάτη Στ’ Ευπάτορα (132-63 π.Χ.). Ήταν γιος του Μιθριδάτη Ε’ Ευεργέτη και της Λαοδίκης. Σε μικρή ηλικία εγκατέλειψε το ανάκτορο της Σινώπης, γιατί φαίνεται πως η μανούλα του έκανε κάποιες απόπειρες να τον βγάλει από τη μέση. Ο Μιθριδάτης περιπλανήθηκε για επτά χρόνια περίπου στα βουνά της πατρίδας του, σκληραγωγήθηκε και απ' ό,τι λέγεται συνήθισε τον οργανισμό του στη χρήση δηλητηρίων. Αυτό για να δείτε σε τι ζόρια μπαίνει κανείς όταν η μαμά του η ίδια θέλει να τον ξεκάνει. By the way, η πρακτική αυτή φαίνεται ότι όντως δουλεύει και έχει μείνει πλέον στην ιστορία γνωστή ως «μιθριδατισμός». Τελικά πάντως ο Μιθριδάτης δεν μάσησε και κατάφερε να βγάλει από τη μέση και τη μαμά του και τον αδελφό του, που προοριζόταν για βασιλιάς και να μείνει μόνος κυρίαρχος του Πόντου. Εκτός από αυτό πέτυχε να αναδιοργανώσει το κράτος του, να το επεκτείνει και να το ισχυροποιήσει, τόσο ώστε να είναι το μόνο πραγματικό ανάχωμα κατά της ρωμαϊκής επέκτασης προς Ανατολάς. Η υπερδύναμη Ρώμη πολεμούσε με τον Μιθριδάτη 25 ολόκληρα χρόνια (88-63) και χρειάστηκαν τρεις πόλεμοι για να τον καταβάλει!
Για να αντιληφθεί κανείς τη σκληρότητα και την αποφασιστικότητα του Μιθριδάτη, αλλά και το μίσος των κατοίκων της Μ. Ασίας απέναντι στην επαχθή ρωμαϊκή υποταγή, ας αναλογιστεί το παρακάτω περιστατικό: όταν ο Μιθριδάτης εισέβαλε κατά των ρωμαϊκών εδαφών (88 π.Χ.) έγινε δεκτός με ενθουσιασμό και εξέδωσε μάλιστα διάταγμα να σφαχτεί όποιο άτομο στην Μ. Ασία είχε την ιδιότητα του Ρωμαίου πολίτη. Με συνοπτικές διαδικασίες σφαγιάστηκαν 80.000 Ρωμαίοι και Ιταλοί! Νούμερο εξωφρενικό για τα δεδομένα της εποχής, πρέπει να μην έμεινε ούτε ιταλικό ρουθούνι.
Ως προς το θάνατό του κυκλοφορεί μια ανεκδοτολογική ιστορία. Όταν ο Μιθριδάτης ηττήθηκε πλέον από τον Πομπήιο κατέφυγε στην Κριμαία (63), οπού αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει με δηλητήριο πράγμα που πλέον ήταν αδύνατο γι’ αυτόν. Έτσι, διέταξε έναν μισθοφόρο να τον δολοφονήσει με σπαθί.
Οι παραπάνω ιστορίες είναι μόνο μερικές από τις πάμπολλες αντίστοιχες που μπορεί να ανιχνεύσει κανείς διαβάζοντας την ιστορία των ελληνιστικών χρόνων, στόχος μου όμως δεν ήταν να σας πείσω να μελετήσετε την περίοδο αυτή, αλλά ιστορία γενικότερα. Αντίστοιχα γεγονότα υπάρχουν σε κάθε τόπο αυτού του πλανήτη και σε κάθε εποχή. Όσο ελκυστική λοιπόν κι αν είναι η λογοτεχνία του φανταστικού, γιατί να μην αρχίσουμε να βρίσκουμε ελκυστική και την πραγματική ιστορία; Ειλικρινά πόσοι από του θαυμαστές του Game of Thrones (κι εγώ ο ίδιος) προσπαθούμε να διακριβώσουμε τα γενεαλογικά δέντρα του κάθε οίκου και να μάθουμε όσο το δυνατόν πιο πολλά για την ιστορία τους, η οποία όμως πηγάζει μόνο μέσα από το ευφάνταστο μυαλό ενός ανθρώπου, χωρίς να ξέρουμε τη δική μας ιστορία, την πραγματική; Γιατί να βρίσκω ελκυστική την ιστορία των Λάννιστερ, των Σταρκ και των Ταργκάρυεν και όχι των Πτολεμαίων, των Σελευκιδών και των Αντιγονιδών; Γιατί να ξέρω τι έκαναν ο Τύριον Λάννιστερ, ο Τζον Σνόου και η Νταινέρυς, ενώ δεν ξέρω τι έκαναν ο Τσόρτσιλ, ο Χίτλερ και ο Στάλιν; Θα πει κανείς ότι άλλο πράγμα η ιστορία και άλλο η λογοτεχνία. Προφανώς αυτό ισχύει, αλλά αν κανείς δει στην ιστορία τη «λογοτεχνική» της πλευρά, ίσως αρχίσει να την αγαπά περισσότερο.