Ακολουθεί φιλόδοξη - όσο κι ανίερη, ή, κατ’ άλλους, γκροτέσκ - ανθρωπολογική πραγματεία περί του πράσινου, εν συγκρίσει με το λευκό, ορθογώνιο των ποιητών: Χλοοτάπητας – Πανί προβολής. Ποιοι τα κυρίευσαν; Ποιοι τα λάμπρυναν με την παρουσία τους; Ποιοι έκαναν… γκελ, μάς καθόρισαν, ή διέψευσαν προσδοκίες και μάς την έσπασαν;
Έχουμε και λέμε, λοιπόν…
Κείμενο: Ρένος Μάρτης, Ιδέες: Ρένος Μάρτης – Αλέκος Αλεξιάδης, special thanks to: Σπύρος Μαντζαβίνος
***
Maradona – Welles
Καταχωρημένοι ως «Νο1», απ’ τους περισσότερους. Παιδιά – θαύματα και μετέπειτα ηγέτες. Σκληροί. Αριβίστες, όσο κανείς. Μαγικοί, πολυμήχανοι και, συνάμα, πανούργοι («ο σκοπός αγιάζει τα μέσα»). Χορτασμένοι, σ’ αναγνώριση και λεφτά. Αυτοκαταστροφικοί.
Κύλισαν στις καταχρήσεις κι έληξαν τη λαμπρή σταδιοδρομία τους με παχυσαρκία.
*
Scorsese – Beckham
Άψογη τεχνική κατάρτιση, αποτελεσματικότητα, γνώση του σπορ. Αφοσιωμένοι - παρά τις , όποιες, εξωγηπεδικές παρασπονδίες… «Κυκλωματίες». Εμπορικοί. Απήλαυσαν συλλογικές, καθώς και ατομικές διακρίσεις. Κέρδισαν την πιτσιρικαρία. Άφησαν trends (Ο μεν τη μοϊκάνα, απ’ τον De Niro του «Ταξιτζή». Ο δε τη μοϊκάνα, μεταξύ πολλών διαφορετικών κομμώσεών του, που αναλύονταν σ’ εκπομπές κους-κους).
Παρέμειναν, επί χρόνια, στον αφρό, δίχως, όμως, να δικαιώσουν το, πολλά υποσχόμενο, ξεκίνημά τους: ΔΕΝ άλλαξαν το σπορ.
*
Trier – Ibrahimovic
Σταρ των διοργανώσεων, σχετικά άσημοι στο ευρύ (μη-φίλαθλο) Κοινό. Ικανότητα σκοραρίσματος, με κάθε τρόπο και στυλ. Μερικώς διαψευσμένες οι αρχικές (υπερβάλλουσες) προσδοκίες - παρά τη μακρά, διακριτή, νικηφόρα διαδρομή τους, επί του πεδίου. Εριστικότητα, εγωπάθεια και τουπέ.
Αγαπημένοι παίκτες σχεδόν κανενός.
*
Coppola – Cruyff (Κρόιφ)
Ταχείς, ηγετικοί, ευρύτατα γνωστοί και δημοφιλείς. Γκολτζήδες. Πολυνίκες (ΟΧΙ, όμως, και στο προσωπικό τους «ζενίθ»: Apocalypse Now – Mundial ’74!) Φιλόσοφοι αλλά, συγχρόνως, εκρηκτικοί. Συνδέθηκαν με την ανανέωση του αθλήματος («New Hollywood» – «Total Football»).
*
Polanski – Kaka
Ξεκίνησαν απ’ τις χώρες τους με περγαμηνές. Στάθηκαν σε υψηλό επίπεδο και στα «σαλόνια» - δίχως ποτέ να δικαιώσουν κατά 100% τ’ αρχικά πονταρίσματα των μυημένων.
*
Melville – Zidane
Γάλλοι, με ρίζες αλλοδαπές. Εξωγηπεδικώς, σοβαροί. Παικτικώς… χάρμα ιδέσθαι: «Smooth operators» και, ταυτόχρονα, «masterminds». Πηγαίοι, λες και γεννήθηκαν μαθημένοι. Μύθοι για τις επόμενες αγωνιστικές γενιές.
*
Carax – Ortega
Όλο ντρίπλες κι από ουσία μηδέν. Μεγάλες μπαλαδόφατσες, παραταύτα…
*
Bertolucci – Kluivert
Ξεκίνησαν μ’ ένα ΜΠΑΜ (Champion’s League ’95 – Πορεία ως τον «Κονφορμίστα» ή/ και την «Αράχνη»). Επέπλεαν, ανάμεσα στους καλύτερους, επί χρόνια - χάνοντας, ωστόσο, την κορυφή…
*
Cassavetes – Guardiola
Εξαιρετικοί ως frontmen. Ακόμη καλύτεροι από τη βασιλεία του πάγκου (Θ’ αφήσουν εποχή).
*
Lynch – Jay Jay Okocha
Δεν μοιάζουν με κανέναν. Πολυεπίπεδο, εξόφθαλμο, ασυγκράτητο και (άρα) αυταπόδεικτο το ταλέντο τους - δεν «χωρά» σε στρατηγικές. One-man show. Λατρεία από τους φιλάθλους, άγνοια δια τους «μη έχοντες εργασία». Ανάξια λόγου η συγκομιδή τους σε έπαθλα.
*
Fellini – Ronaldinho
Έχοντας τις καλές και πιο μέτριες στιγμές τους, μολαταύτα μάς χάρισαν την ΚΑΛΥΤΕΡΗ μπάλα που ’χει παιχτεί ποτέ! (Βάσει έγκριτων αναλυτών, το γκολ ενάντια στην Chelsea θ’ αντιστοιχούσε στη σκηνή του χαρεμιού, απ’ το «8 1/2»…).
*
Kubrick – Van Basten
Πληθωρικοί γκολτζήδες, συχνοί θαμώνες σε Top-10 όλων των εποχών. Τελειοποίησαν, χωρίς ν’ αλλάξουν μορφολογικά το σπορ (Συνεργαζόμενοι σχολιαστές μας, παραλλήλιζαν το ψηλοκρεμαστό εναντίον της ΕΣΣΔ, με την αιώρηση ενός οστού – προτού γίνει… διαστημόπλοιο! – ως αναλόγου κλάσεως σκηνές).
*
Wenders – Ze Roberto
«Συγκρατημένη μαγεία». Βαθιοί γνώστες του αντικειμένου. Ντελικάτοι, σχετικά αθόρυβοι, με χρέη ανασταλτικά (αυτός ο υπναλέος τόνος του Wenders…) - εν μέσω (μετρημένων) θεαματικών γκολ, σωρείας διακρίσεων και επάθλων. Επίκεντρο: Γερμανία. Medium-budget. Αγαπούν το σπορ, υπηρετώντας το, άοκνα, για δεκαετίες (σσ οι λαμπρότερες μέρες είχαν παρέλθει, ήδη απ’ τα μισά της διαδρομής…).
Γοητευτικοί για τους ποδοσφαιρόφιλους, άγνωστοι στο ευρύ κοινό.
*
Jarmusch – Juninho
Μόνο στημένες φάσεις…
*
Billy Wilder – Pirlo
Μορφές σεβάσμιες, οιονεί «πατρικές». Τεχνίτες. Μέλη σπουδαίας γενιάς, κι οι δυο. Ενορχήστρωναν - κινούμενοι έξυπνα σ’ όλη την έκταση του αγωνιστικού χώρου. Αξιόπιστοι και «γλυκείς», δίχως ριζοσπαστικές τομές, ή εκλάμψεις μεγαλείου. Κατέκτησαν τίτλους, χρήμα, δημοφιλία, παραμένοντας στο «κουρμπέτι» για χρόνια.
Δεσπόζουν σ’ ελάχιστα Top-10, ή και Top-20 όλων των εποχών.
*
Νικολαΐδης – Χατζηπαναγής
Οι μεγαλύτεροι Έλληνες, όλων των εποχών (σσ: μη-διαπραγματεύσιμο!). Δεν είναι, μόνο, πως άρεσαν. Συγκίνησαν. Ενέπνευσαν κόσμο ν’ ασχοληθεί με το σπορ. Δυστυχώς, θα ’μεναν άγνωστοι εκτός συνόρων.
Κι ας στέκονταν, με αξιώσεις, κόντρα στα ιερά τέρατα της εποχής.
*
Ridley Scott – Riquelme
Σόκαραν θετικά ως νεοφώτιστοι κι αποθεώθηκαν. Απογοήτευσαν, στην πορεία…
*
Griffith – Jimmy Hogan
Πατέρες του παιχνιδιού. Το παρέλαβαν σε φάση εμβρυακή, τ’ ανέθρεψαν και το παρέδωσαν ώριμο στους Herrera, Lobanovski - ή Coppola και Godard, αντίστοιχα.
Θα τους το χρωστάμε.
[σσ: Κατ’ άλλους, ο Griffith αντιστοιχεί στον Pele, μιας και διεύρυναν, αμφότεροι, τις δυνατότητες του παιχνιδιού, το διαφήμισαν, το «δίδαξαν» στο λαό…Απ’ την άλλη, αν αντιμετωπίζαμε τον Pele ως «αλλαγή φάσης» – τόσο σ’ επίπεδο ουσίας όσο και σ’ επίπεδο μαγείας – θα μπορούσε ν’ αντιστοιχηθεί με τον Giovanni Pastrone: Η «Cabiria» του 1914, με τη σκηνική πανδαισία της και τα travelling, θα ’ταν εξίσου πρωθύστερη μ’ αυτό που ακολουθεί!]
*
Zulawski – Higita
Αρνήθηκαν να παίξουν με τους κανόνες.
*
Tarkovsky – Beckenbauer
Βαρύνουσες φυσιογνωμίες – τόσο εντός όσο κι εκτός του γκαζόν. Διανοούμενοι του αθλήματος, με βαθιά γνώση διαφορετικών θέσεων. Εγκεφαλικό παίξιμο. Υπομονή (η μοίρα του λίμπερο...).
Παραμέριση του σόου, προς χάριν της ουσίας – δίχως, ποτέ, να εκλείπει και η μαγεία του παιχνιδιού.
*
Peckinpah – Best
«Sex – Drugs – Rock n’ Roll». Αλησμόνητη, αν και βραχύβια (ως προς το ζενίθ) η πορεία τους. Εκκεντρικοί κι ατίθασοι. Θύματα του ίδιου τους του ταπεραμέντου.
Γρήγοροι. Αποτελεσματικοί. Γκολτζήδες από τους λίγους .
*
Godard – Barthez
Superstars απ’ τo πουθενά (ο μεν, με low-budget, παράδοξα μονταρισμένες ταινίες, ο δε, απ’ τη θέση του γκολκίπερ, που συνήθως δεν «πουλάει»). Απασχόλησαν περισσότερο με την εκκεντρικότητα (γηπεδική και εξωγηπεδική), παρά με την ουσία του έργου τους.
Ανώριμοι κι ελαφρόμυαλοι - παρότι ταλαντούχοι - ουδέποτε δικαίωσαν τις πρώτες προσδοκίες των θεατών.
*
Malick – Ronaldo (Βραζιλία)
Ξεκίνησαν ως «φαινόμενα». Και, πράγματι, απέδωσαν ονειρικό θέαμα - αλλά όχι για πολύ. Η καριέρα τους βυθίστηκε πρόωρα. Επέστρεψαν δριμύτεροι («Λεπτή Κόκκινη Γραμμή», Mundial 2002)
– προτού ξεπέσουν, ξανά.
*
P.T. Anderson – Garrincha
Κατίσχυσαν ολοκληρωτικά, έχοντας… Έμφυτο Ελάττωμα!
*
Bella Tarr – Puskas
Οι καλύτεροι (μακράν) της Ουγγαρίας.
*
Jodorowsky – Chilavert
Με μια λέξη, ΤΡΕΛΟΙ: Ο μεν θα σκόραρε 67 γκολ, όντας… γκολκίπερ. Ο δε, απέτυχε να κάνει το πιο φιλόδοξο (14ωρο!) φιλμ όλων των εποχών - ωστόσο, μάς άφησε αυτό:
*
Tarrantino – Balotelli
«Brute Force». Ταλαντούχοι, ευφάνταστοι, πληθωρικοί, πετυχημένοι από νωρίς… Δυστυχώς ανεγκέφαλοι, επουσιώδεις και - πέραν του δέοντος – θορυβώδεις.
Δύσκολο να τούς πετύχεις σε (υπεύθυνα) Top-10.
*
Antonioni - Rivaldo
Αριστεροί. Δεν διακρίνονταν για την ταχύτητά τους. Θεαματικοί, συνάμα και εγκεφαλικοί. Υπήρξαν οι καλύτεροι διεθνώς (πλάι στους Fellini - Zidane), εμπνέοντας, ακόμη και σήμερα, το σεβασμό.
*
Herzog – Roberto Carlos
Εκρηκτικοί, απρόβλεπτοι, οραματιστές, μα, πάνω απ’ όλα, φιλόδοξοι και θρασείς (ποιος άλλος θα διενοείτο να εκτελεί φάουλ, ανάμεσα σε Raul – Beckham – Figo - Zidane;;;)
O μεν ξεπέρασε την έλλειψη ύψους, ο δε μεγαλούργησε – δίχως εφάμιλλου ύψους budget!
Hitchcock – Τελικός C.L. 2005 (Liverpool - Milan)
Για λόγους σασπένς!
*
*
[ΥΓ: Πλάκα κάναμε, παραπάνω. Ο P.T.A. είναι, φυσικά, Messi (ως αδιαμφισβήτητα πρώτος απ’ τη νέα γενιά). Δίχως ν’ απαξιώνουμε και το μέγα Garrincha, που, όντως, υστερούσε σωματικά…]
