Ο κινηματογράφος είναι ίδιος με τη ζωή, επειδή ο καθένας από εμάς έχει μια εικονική και αόρατη κάμερα που μας ακολουθεί απ’ όταν γεννιόμαστε μέχρι να πεθάνουμε. Στην πραγματικότητα, ο κινηματογράφος είναι μια άπειρη συνεχής σεκάνς. Η κάθε επιμέρους ταινία διακόπτει και αναδιατάσσει αυτή την άπειρη σεκάνς και δημιουργεί έτσι νόημα, που είναι αυτό που μας συμβαίνει όταν πεθαίνουμε. Μόνο κατά τη στιγμή του θανάτου η ζωή μας, μέχρι τότε αναποκρυπτογράφητη, αμφίσημη, εκκρεμής, αποκτάει ένα νόημα. Το μοντάζ παίζει λοιπόν τον ίδιο ρόλο στον κινηματογράφο που παίζει ο θάνατος στη ζωή.
Pasolini
Έχει κόσμους μέσα του, από μέσα, εισέρχεται από μέσα στη γωνία, καθόλου σε καμπύλες: όλα γωνιώδη, όλα υπαρκτά σαν απλές απολαύσεις και διακριτές αντιθέσεις. Αυτό είναι όλο, εισέρχεται προσιτός όσο ποτέ, ντυμένος όπως προηγουμένως έντυσε. Και σπρώχνει, σπρώχνει μεταξύ δύο τόπων: οι κανόνες του παιχνιδιού απαγορεύουν να μένει κανείς σε έναν μόνο τόπο επειδή οι τόποι αλλάζουν, γλιστράνε σαν γλώσσες· από παλιά ένας μόνο τόπος δεν ισούται παρά με κανέναν τόπο. Πυκνή πυκνή μεταλλαγή με μεγάλη φυσικότητα σαν ανεύθυνος χορός – σαν κάποιος που ό,τι λέει μας φέρνει σε αμηχανία – ένας γίγαντας κοπανώντας άλλον με χαρωπή μανία σαν παλιός δάσκαλος.
Αν δεν είναι παραδοσιακή, δεν παραδίδεται· κατανοώ κάποιες φορές καταλαβαίνω ότι δεν μπορούμε αδυνατούμε να το πούμε αλλιώς: πώς να πεις αλλιώς μη νοιάζεσαι; Από βαθιά έρχεται εξαρχής σαν εικόνες που κακοφαίνονται σε ξένους, τρομακτικοί σαν αυτονόητοι τρόμοι, πάντα εκτός εαυτού σαν τις πιο αναπάντεχες, αξιαγάπητες αποστάσεις. Από δεκαετίες πώς να το πω;, από δεκαετίες πίσω μας επισκέπτονται, πώς να το αρνηθούμε μετά από τέτοια φροντίδα. Είναι σαν να αποφεύγεις να προξενήσεις ζημιά στο άκακο, σαν όταν ξαναρίχνεις το νερό στη θάλασσα επειδή όλο αυτό είναι νερό.
Γιορτές πλησιάζουν σαν λήθη σαν κρούσεις! Τσακώνονται στη γωνία ασήμαντες λέξεις, σοφά φτιαγμένες για χρόνια και χρόνια τον ακούς, παραπονιέσαι, δεν τα πιστεύει στ’ αλήθεια, εξοργίζεσαι όλο τα ίδια. Ξεμείναμε έχει δίκιο, ξεμείναμε από γονείς, φλέβες σύστημα σαν χαζοί κάποιο σούρουπο σε μισοεπικίνδυνο τόπο. Δεν έχουν ούτε αυτοί άδικο που αναζητούν εκδίκηση: η αναζήτηση προξενεί τόση τόση πολλή χαρά που γίνεται σύνθετη σαν εξέλιξη φυτών ξεσκίζονται. Όλα πανέμορφη λοταρία που εμείς κινηματογραφούμε και παρεξηγούμε για κινηματογράφηση.
Έχει ακόμα κόσμους μέσα του, σαν λόφος ξεγελάει πεζοπόρους πως είναι κορυφή. Ανακαλύψαμε ήδη πως ήταν ικανός για σοβαρές σοβαρές ακινησίες· χορεύει σαν μεταμεσονύκτια φρύδια, ας πούμε μόνο πως όλα τα άλλα είναι ζητήματα ποσότητας σαν ευχάριστοι πόνοι. Μέσα στη σιωπή μάς ζυγίζει – εκτός της αιωρούμαστε σαν άγιοι στον ύπνο τους. Πάψε σταμάτα τις ανοησίες. Η απλότητα περιμένει σε γωνίες, μέσα σε κατασκευές, τροχίζει ζώα που τεμπέλιαζαν. Στ’ αλήθεια σπρώξε με όσο θες για όσο θέλω να με σπρώχνεις, κι αυτό είν’ όλο.
Από κάτω, από κάτω έρχεται όχι ακριβώς σαν να σέρνεται και αναμένει συναντήσεις, με τόσους κύκλους γύρους που το έδαφος υποχωρεί από τη μια στιγμή στην άλλη μπαίνουμε σε τροχιά τροχιακοί. Και θα συναντήσει κάτι σαν παιδικούς φίλους επειδή είναι τυχερός αρτιμελής και κάθεται σε μια γωνία με το σακάκι ριγμένο πάνω από τον ώμο και μετά χάνεται πουφ! σαν μικρή μνήμη πνοής ανέμου. Νάτος πάλι πιο κάτω πιο πάνω, στριφογυρίζει μέσα σε σημάδια αλλοιωμένους βυθούς ωκεανών· λες θα σπάσει σαν μπουκάλι που υποδέχεται καυτό και παγωμένο θα ραγίσει δεν θα έχεις δίκιο: ακόμα δεν κατάλαβες πως η φυσική – έχει κι αυτή τα όριά της.
