Κινηματογράφος

Interruption-μια ταινία του Γιώργου Ζώη

Από την πρώτη στιγμή που την είχα δει στο φετινό φεστιβάλ Βενετίας, η ταινία του Γιώργου μου έκανε θετική εντύπωση. Δεν είναι απλώς το ότι είχα την ευκαιρία να γνωρίζω το θέμα από πριν, ούτε οι σαφείς θεατρικές αναφορές της στην αρχαία τραγωδία. Ο Ζώης εδώ επιχειρεί, μέσα στον φιλμικό χρόνο που διαθέτει, να αποδομήσει τα πάντα, και μετά να τα αναδομήσει από την αρχή. Δεν υπάρχει κάποιος εμφανής λόγος για τα χλωμά νεανικά πρόσωπα, αγοριών και κοριτσιών, τα οποία γεμίζουν ξαφνικά την αίθουσα ενός μεγάλου θεάτρου, την ώρα ακριβώς που παίζεται η Ορέστεια. Γιατί είναι τόσο παράξενοι; Είναι κομμάτι της παράστασης μήπως; Γιατί, παρότι μοιάζουν να είναι ήρεμοι-τουλάχιστον στα αρχικά στάδια-, δείχνουν τόσο παθιασμένοι; Επίσης γιατί οπλοφορούν; Είναι και αυτό ένα θεατρικό τρίκ κάποιας μοντερνο-μεταμοντέρνας προσέγγισης; Τέλος- και αυτό είναι το σημαντικότερο-, απο πού έρχονται;

Το Interruption δεν είναι μια εύκολη πρόταση. Δεν νοιώθεις πως μπορείς να το δεις μονάχα μια φορά για να βγάλεις συμπεράσματα. Κάτι κρύβεται και αποκαλύπτεται αμφίσημα, αργά-αργά μέσα στην εξέλιξη της πλοκής του. Κάποια στιγμή έχουμε πάνω στην σκηνή μερικούς αντιπροσωπευτικούς τύπους θεατών. Ο φαινομενικός συντονιστής των νεαρών έχει δηλώσει λίγο πριν ευθαρσώς ότι πλέον η παράσταση κατευθύνεται από αυτόν, σαν αφηγητή. Στην πορεία καταλαβαίνουμε κάτι φευγαλέο, μέσα από την σχεδόν υπερ-ρεαλιστική αφήγηση του σκηνοθέτη. Εδώ τα πράγματα μπορεί και να μην είναι όπως φαίνονται. Σε ένα, σε δύο ή σε τρία επίπεδα. Διαλέξτε! Αυτοί οι νέοι άνθρωποι δεν έχουν έρθει, απλώς για να επέμβουν πάνω στην Ορέστεια και να δώσουν ένα άλλο φινάλε για το άγος και την κατεύθυνση που δίνει το αρχαίο κείμενο. Θέλουν να πουν κάτι για το Τώρα. Για το σύνολο νέων γενιών ανθρώπων, που κάποιοι τουλάχιστον ανάμεσα τους αναγνωρίζουν το παλλόμενο ψέμα που ορίζει την κυριαρχία της φαινομενικότητας, των αλλοτριωμένων σημάτων οργανωμένης θλίψης, που παράγει η απολύτως κούφια εσωτερικά επιφάνεια των συστημάτων σημείων που συγκροτούν το Υπάρχον! «Είναι συγχωρητέο αυτό;», μοιάζουν να ρωτούν. Εσείς μητέρες –οδοί προς αυτόν τον κόσμο, πόσο πιστεύετε πως θα σας επιτρέψει ο τίτλος και η στάση σας , να την γλυτώνετε, δίνοντας τα παιδιά σας βορά στη θρέψη του θηρίου της άψυχης τεχνικής μεγαμηχανής;

Ανάμεσα στα χειροκροτήματα ενός κιβδηλού ψευδοφινάλε στη μέση της ταινίας, και τη λήθη του άπνοου, εμφανίζεται ξαφνικά το αδιαφιλονίκητο γεγονός της πράξης της Θυσίας. Ένα συμβάν, που καμιά οικονομική ή ακαδημαική ανάλυση για τον τρόπο συγκρότησης του κόσμου μας, δεν επιτρέπει να την αφήσει να το κλείσει στους κόλπους της .

Η Θυσία που κυοφορείται εδώ είναι μια θυσία πέρα από την Οργή. Έτσι ανακαλύπτουμε και εμείς μαζί τους τελικά, από πού προέρχεται η ομάδα αυτών των νεαρών που τόσο άκομψα έχουν διακόψει την Παράσταση! Είναι άτομα, ναι, πιστά στην ελευθεριακότητα της αυτοθέσμισης τους ώς τέτοια, αλλά όχι απλώς αυτό. Είναι ταυτόχρονα άτομα, συλλογικά, τέτοια που να αντανακλούν το ένα το άλλο, και τα χέρια τους να ενώνονται σε ένα υπέρσωμα, όπου υπάρχει βαθιά αγάπη, γνώση του κενού του θανάτου, και απέραντη διάθεση αυτή η παραδοξότητα, που συνιστά η singularity που φέρνουν μαζί τους, να μην είναι απλώς κάτι εφήμερο, αλλά ένα βαθύ εγχάραγμα στο συλλογικό ασυνείδητο του πνεύματος του κόσμου των έμβιων όντων. Ένα εγχάραγμα, που αξίζει κάποιος να δώσει την ζωή του για αυτό- και εδώ η ταινία φτάνει δραματουργικά αλλά και εικαστικά στο αποκορύφωμα της- γνωρίζοντας πώς οι υπόλοιποι συλλογικοί τον κουβαλούν μέσα στο σώμα και την ψυχή τους. Ανακαλύπτουμε από που προέρχονται αυτά τα παιδιά λοιπόν και αυτό σε εμάς είναι ξεκάθαρα το πραγματικό φινάλε του έργου, βαθιά τραγικό και καθάρσιο, όπως κάποιο τέτοιο επιβάλλεται να είναι! Έρχονται από το μέλλον. Ένα μέλλον που ακόμα οι βουβοί κοινωνικοί θεατές του Υπάρχοντος Τώρα είναι ανίκανοι να συλλάβουν, αλλά που αποτελεί την μόνη ελπίδα μιας ανθρωπότητας, που στη λύση της βρίσκεται η Αγάπη και όχι η φαυλότητα και η υποκριτική αντικειμενικότητα του ψευδοπραγματικού-αυτής της σύγχρονης ερήμου των νοημάτων που το πραγματικό είναι μια ακόμα στιγμή του ψεύτικου. Έρχονται από το μέλλον, δηλώνουν αιματηρά τη θέση τους στην ευθύνη που κουβαλούν από αυτό το ίδιο στους ώμους τους και γυμνοί , απόλυτοι, υπερπλήρεις και ενωμένοι,   αποχωρούν πίσω σε αυτό το μελλον, περιμένοντας των σχηματισμό όχι μόνο των πράξεων αλλά και των λέξεων που θα το περιγράψουν!

Πέρα από την Λήθη. Πρός την Α-λήθεια...

Σχετικά με τον αρθρογράφο

Γιάννης Ραουζαίος