Σύμφωνα με μια, όχι και πολύ φρέσκια, έρευνα: 1 στις 20 χολυγουντιανές ταινίες «βγάζει τα λεφτά της» στις ΗΠΑ (Βάσει πιο σύγχρονων στοιχείων: 1,36 δισ., σε συνολικό box office 10,8 δισ. του Hollywood, για το ’12, εισπραχθήκαν εγχωρίως. Δηλαδή μόλις 12,5%)!
Οι υπόλοιπες 19/20 ποντάρουν σε αίθουσες της αλλοδαπής, ενοικιάσεις DVD, τηλεοπτικές προβολές -ή online, επί χρήμασι… Οι «εναλλακτικές» αυτές πηγές (και, παρά το, εν εξελίξει, ξόφλημα των video clubs) εισφέρουν πολλαπλάσια απ’ τα εισιτήρια: Αν κι η διάρθρωση της πίτας εσόδων των μεγάλων στούντιο παραμένει αθέατη, ο «μη-κινηματογραφικός» τους τζίρος εκτιμάται τριπλάσιος του box office!
Μερίδια:
50-50 η αίθουσα κι οι παραγωγοί-διανομείς - χονδρικά (Περνώντας οι βδομάδες, το κλάσμα του αιθουσάρχη αυξάνει/ Αν, τυχόν, προκύψει blockbuster, ο αιθουσάρχης μένει, ποσοστιαία, με λιγότερα: Μικρό, μόνο, μέρος των καθαρών (εισπράξεις μείον τα έξοδά του), αντί για το προαναφερθέν 40-50-60 τοις εκατό επί του συνόλου των εισπράξεων.)
Άλλος ένας, διαχρονικότερος - πολυεθνικότερος, «κανόνας», που αφορά και ελάσσονες παραγωγές είναι ότι, οι ίδιοι οι δημιουργοί (παραγωγοί, σκηνοθέτης, ηθοποιοί, τεχνικοί) προσπορίζονται μόλις 25% των εισιτηρίων!
Τι τζιράρει ένα studio (production–marketing -distribution), σε βάθος χρόνου;
Κάθε δολάριο απ’ το box office των ΗΠΑ, αποφέρει (μαζί μ’ όλες τις «εναλλακτικές» πηγές) 1,75, μακροπρόθεσμα. Αντιθέτως, στην Κίνα και σε άλλες αναπτυσσόμενες αγορές, 1 δολάριο επί των ταμείων συνεπάγεται… μόλις 27 cents! Αυτό οφείλεται και στην ανύπαρκτη αγορά DVD ή συνδρομητικής, αλλά και στο ψηλότερο (>50%, έως 75%) ποσοστό, των ντόπιων διανομέων κι αιθουσών - Πολλώ, δε, μάλλον, αν συνεκτιμηθούν τα εκεί μισθολογικά - real estate, κόστη…
Έτσι, όσο μεγαλύτερο μέρος των εισιτηρίων διατέθηκε στις ΗΠΑ, ή πχ στην Αγγλία, τόσο το καλύτερο για τους παραγωγούς. Ο συνολικός, διεθνής τζίρος, ΔΕΝ είναι απόλυτα ενδεικτικός (ούτε στο παρόν, ούτε και σ’ ορίζοντα δεκαετίας…).
Ας δούμε, τώρα, ιστορικές «πειρατείες», ταλέντων, ή καιροσκόπων, του σινεμά. Σημειώνεται ότι, όλα τα παρακάτω στοιχεία, αντανακλούν το box office - όχι τη διάδοχη πορεία των ταινιών:
- «Halloween»: Με budget 300.000 $, σκούπισε 70 εκατ. (του ‘78) - ή 253 εκατ., υπό όρους σημερινούς. Λίγα χρόνια πιο πριν, τ’ ομοειδές του, «Chainsaw Massacre», πετύχαινε ανάλογο R.O.I. (κλάσμα εσόδων προς την επένδυση).
- «Blair Witch Project»: Με budget δεκάδων χιλιάδων και βιντεοκάμερα (!), παρήγαγε 250 εκατομμύρια δολάρια, σε όρους ’99/ Λίγο πάνω απ’ τα μισά, στις ΗΠΑ.
- «Paranormal Activity»: Με budget σχεδόν αμελητέο (10 – 15 χιλιάδες, το ’07) παρήγαγε περί τα 200 εκατομμύρια, διεθνώς.
- «Clerks»: Ουδεμία σχέση με τ’ άνωθεν horror - ωστόσο έλυσε, μια κι έξω, το βιοποριστικό του Kevin Smith: Συγκέντρωσε 3,9 εκατομμύρια, μ’ ένα budget 27.000 $ (1993). Οι 230 χιλ. που αναφέρονται ως «post-production » μού μοιάζουν υπερβολή, αλλά, εν πάση περιπτώσει, δεν κατεβλήθησαν απ’ τον ίδιο.
Με ανάλογο budget, τρία χρόνια πιο πριν, ο Linklater («Boyhood») θα χτύπαγε 1,3 εκατ., στ’ αμερικάνικα ταμεία. Η ταινία του, «Slacker» , στάθηκε πρόδρομος ή/και κίνητρο για τον Smith – καθώς κι αναρίθμητους άλλους «μη-προνομιούχους» του χώρου…
- «Π»: Το εφαλτήριο του Aronofsky, και βάπτισμα πυρός, με 60 χιλιάρικα απ’ την… οικογένεια (1996). Επέστρεψε περί τα 3,5 εκατομμύρια – δίχως να προσμετράται κι ο «μύθος» του στα video clubs!
Ακόμη πιο αλλόκοτο, το «Eraserhead» σήκωσε 7 εκατομμύρια, το ’77, με εκτιμώμενο budget μόλις 20.000 $ (μεταξύ ‘72 – ’76 η παραγωγή). Ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους του Lynch…
- «Super Size Me»: Aντι-McDonald’s ντοκυμαντέρ, που έκανε σάλο (εξ ου) και μάζεψε 22 εκατομμύρια δολάρια (2004). Budget: πλησίον στο «Πι»…
Ας δούμε, τώρα, και ακριβότερες παραγωγές:
- Το χρυσοφόρο ντεμπούτο του Bond, «Dr. No» (1962), απέφερε γύρω στα 60, με budget 1,1 εκατ. δολάρια - Ή αλλιώς, 465 από, μόλις, 8,6 εκατ. δολάρια του ’15…
Η σειρά, μάζεψε, έκτοτε 14,5 δισ. (τιμές ‘15), μ’ εμπορικότερο το πιο πρόσφατο «Skyfall»: 1,1 δισ. δολάρια, το 2012.
- Ο πρώτος «Rocky» τα πήγε ακόμη καλύτερα, αφού συγκέντρωσε 225 εκατ. δολάρια (λίγο κάτω από δισ., σε τιμές ‘15), με ονομαστικό budget συναφές με του Dr.No (μισό, σε πραγματική αξία - λόγω πληθωρισμού).
- Ανάλογη κι η επίδοση του «Mad Max» (ως κλάσμα κερδοφορίας), αφού απέφερε 100 εκατ. δολάρια - με μόλις 8,75 εξ αυτών σε ταμεία των ΗΠΑ! Η παραγωγή του ήταν Αυστραλιανή και, εάν πιστέψουμε τη Wikipedia, δεν έφτασε, καν, τις 400 χιλ. δολάρια (σσ η ισοτιμία USD/AUD ήταν περίπου 0,9, το ’77). Κι όμως, μνημονεύεται ως «υπερθέαμα».
- Τέλος, ας αναφέρουμε - τιμής ένεκεν - το «Avatar»: Δεν πέτυχε καμιά σπουδαία R.O.I., λόγω απλησίαστου κόστους (άνω των 200, κάτω των 300, εκατομμυρίων) αλλά σάρωσε σε απόλυτα νούμερα, με τζίρο πάνω από 3 δισ. (2015). Έτσι, καθίσταται το 2ο μεγαλύτερο blockbuster όλων των εποχών, μετά το «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» (R.O.I. = 100 και εισπράξεις των 3,5 δισ. δολαρίων, σε όρους σημερινούς).
ΥΓ: Όπως και στο vol.1, υπενθυμίζεται ότι τα λεφτά ΔΕΝ αποτελούν αδιάσειστο δείκτη (λαϊκής - καλλιτεχνικής) αποδοχής: Cloud Atlas, Fight Club, Blade Runner, Once upon a time in America, Apocalypse Now, Vertigo, Citizen Kane, The Wizard of Oz… είναι μερικές μόνο απ’ τις επιδραστικότερες, ή/και σπουδαιότερες ταινίες που απέτυχαν εμπορικά - υπονομεύοντας τις καριέρες των εμπνευστών τους.
TΕΛΟΣ
(Διάβασε εδώ το πρώτο μέρος του "Σινεμάς και Λεφτά")
