Ειλικρινά μέχρι να δω αυτή την ταινία είχα στο μυαλό μου πολύ συγκεκριμένα, μη-κολακευτικά στερεότυπα για την country μουσική. Μία εικόνα ηλικιωμένων γελαδάρηδων με πλατύγεισα καπέλα να παίζουν σε κάποια επαρχιακή γιορτή πριν από συνέδριο των Ρεπουμπλικάνων. Άντε μία ημίγυμνη λολίτα με δερμάτινες μπότες να τραγουδάει σε κάποιο παρακμιακό μπαρ της Route-66 με κοινό τους οδηγούς απ' τα διερχόμενα καμιόνια -περίπου όπως η σκηνή της Jenny με την κιθάρα στο Forrest Gump.
Και να που ένας καουμπόυ, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από την Αμερική, στη βελγική Γάνδη (ακούγεται σαν ανέκδοτο, το ξέρω) μπορεί να σε καταφέρει να αγαπήσεις μέσα σε 2 ώρες κινηματογραφικού χρόνου, το πιο αγνό, παραδοσιακό ρεύμα της country, την bluegrass μουσική και να ακούς φανατικά για μία βδομάδα 105.5fm και δεν εννοώ “Στο κόκκινο” αλλά 105.5fm στη Washington, DC -bluegrass country 24 ώρες το 24ωρο.
Για να προλάβω την εύλογη απορία. Η bluegrass είναι εκείνη η μορφή της κάντρυ που είναι πιο κοντά στην πρωτότυπη μουσική των πρώτων μεταναστών στη Βόρειο Αμερική (τονικά/ μελωδικά/ ενορχηστρωτικά). Γεωγραφικά ξεκινάει να εντοπίζεται στα Απαλάχια, στις ανατολικές ΗΠΑ. Με σκωτικές, αγγλικές, ουαλικές και ιρλανδικές ρίζες που κρατούν από την κελτική και τη σαξονική παράδοση, κουβαλάει τις μουσικές του παλιού κόσμου σε τελετουργική/χορευτική φόρμα, χωρίς να μένει ανεπηρέαστη από τη συνάντηση με τους αφροαμερικάνικους ήχους στη νέα πατρίδα (το μπλουζ, το γκόσπελ, τη τζαζ). Η κλασική φόρμα της bluegrass μπάντας είναι μπάντζο, κιθάρα, κοντραμπάσο, βιολί, μαντολίνο -καθαρή έγχορδη μπάντα δηλαδή. Τα τραγούδια είναι συνήθως μεγάλα αφηγηματικά με σταθερά μουσικά μοτίβα, γρήγορους ρυθμούς και πολύ αυτοσχεδιασμό. Θεματικά κινούνται γύρω απ' τις δυσκολίες της σκληρής διαβίωσης στην ύπαιθρο, αλλά και τα μεγάλα μυστήρια της ζωής, τον έρωτα, το θάνατο, πάντα με μία θυμοσοφική προσέγγιση.
Πίσω στην ταινία που μάς μυεί σε αυτόν τον θαυμαστό καινούριο κόσμο: Η ιστορία είναι μία ιστορία πόνου και απόγνωσης. Αγόρι (Ντιντιέ) γνωρίζει κορίτσι (Ελίζε) - ερωτεύονται - και το αγόρι με τα μούσια, τους τραχείς τρόπους και τα ρομαντικά ξεσπάσματα χτίζει το σπίτι που θα στεγάσει τον έρωτά του για το κορίτσι με τα ξανθά μαλλιά, τα αμέτρητα τατουάζ και τα μεγάλα όνειρα. Ωραία ως εδώ, αλλά μάλλον την έχουμε ξαναδέι αυτή την ιστορία στο the Notebook.
Όντως το συστατικό γεγονός του μύθου λαμβάνει χώρα όταν η 6χρονη κόρη τους νοσεί από καρκίνο. Στο σημείο αυτό ξεδιπλώνεται μία δίνη έντασης μεταξύ του ζευγαριού που δοκιμάζει σοβαρά τη σχέση τους, με τη διαφορετική προσέγγισή τους για τη ζωή και το θάνατο να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας σφοδρής ηθικής και συναισθηματικής σύγκρουσης. Ο Ντιντιέ είναι ένας άθεος που πιστεύει παραδόξως ότι η Αμερική (“God bless America”) είναι η Γη της Επαγγελίας. Η Ελίζε στα δύσκολα κρατάει σφιχτά στην παλάμη της ένα σταυρό, αλλά πιστεύει ότι οι άνθρωποι όταν πεθαίνουν γίνονται πουλιά ή αστέρια.
Είναι περιττή διαπίστωση ότι η ταινία φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του μελοδράματος (και το κάνει με μεγάλη επιτυχία, αν και χωρίς να αποφεύγει κάποια κλισέ), αυτό που ισχυρίζομαι είναι ότι η ταινία έχει να προσφέρει κάτι παραπάνω απ' αυτό. Πέρα από την ηθική και συναισθηματική σύγκρουση που περιγράψαμε παραπάνω, τα σκηνοθετικά τρικ με διαφορετικά χρωματικά φίλτρα ανάλογα με την ένταση της σκηνής, τις παλινδρομήσεις στο χρόνο και μια αυθεντική καλοειπωμένη ερωτική ιστορία.
Και αυτό το κάτι παραπάνω είναι οι ήχοι της bluegrass που συνέχουν όλο το φιλμ, όντας ταυτόχρονα χαλί για τη δράση, αλλά και παράγοντάς της -χαρίζοντας μερικές απ' τις ομορφότερες στιγμές της ταινίας. Ο Ντιντιέ λατρεύει το μπάντζο και έχει ξεκινήσει μία μπάντα που παίζει με εμμονικά γνήσιο country ήχο. Η μουσική εισβάλλει παντού: γνωρίζονται και για πρώτο ραντεβού καλεί την Ελίζε σε συναυλία, η Ελίζε αργότερα τζαμάρει με το συγκρότημα, τραγουδάει τις δεύτερες φωνές με μία χροιά που πραγματικά γδέρνει την ψυχή και γίνεται αυτοδίκαια μέλος του, από και μέσα στη μουσική ζουν και στη μουσική καταφεύγουν στις μεγάλες χαρές και στο μεγάλο πένθος. Για τον Ντιντιέ η bluegrass είναι ο ορίζοντας της ύπαρξής του, όταν οι βάσεις της δοκιμάζονται. Για την Ελίζε το οριακό σημείο μεταρσίωσής της σε έναν άλλο εαυτό, ο μόνος τρόπος να αντέξει τον πόνο.
Θα τα καταφέρουν;
*θερμές ευχαριστίες στη Σ.Φ. για την ανακάλυψη της ταινίας
