Σημειωματάριο

Λέξεις χωρίς μετάφραση‏

"Φιλότιμο" και "μεράκι" είναι δυο λέξεις που δεν βρίσκουμε στα αγγλικά και πιθανότατα και στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου. Με υπερηφάνεια το αναφέρουμε αυτό κάνοντας συνειδητά ή υποσυνείδητα την εξής σκέψη. Η απουσία αυτών των λέξεων από το λεξιλόγιο κάποιου σημαίνει και την απουσία των αντίστοιχων εννοιών από τον τρόπο σκέψης του. Έχοντας το "μεράκι" στο λεξιλόγιό μας αντιλαμβανόμαστε μια έννοια που θα είναι αρκετά δύσκολο να την εξηγήσεις σε έναν Άγγλο. Η σκέψεις μας, η περιήγηση στον κόσμο των εννοιών γίνεται μέσα από τη γλώσσα γι' αυτό και λέξη και σκέψη είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Λέξεις, σκέψεις, έννοιες αποτελούν ένα ενιαίο νοητικό σύνολο χιλιάδων χρόνων εξέλιξης που δεν επιδέχεται διαχωριστικές γραμμές και συσχετισμούς εξάρτησης.

Τι γίνεται όμως και με τις άλλες γλώσσες; Ποια ανάγκη άραγε οδήγησε τους βραζιλιάνους να δημιουργήσουν μια λέξη που περιγράφει το απαλό πέρασμα των δαχτύλων μας ανάμεσα από τα μαλλιά κάποιου τρίτου; Τι νιώθει κανείς πριν φύγει για ταξίδι; Άγχος; Ενθουσιασμός; Νευρικότητα; Όλα μαζί; Οι Σουηδοί με μία λέξη περιγράφουν αυτό που όλοι ξέρουμε πως είναι αλλά δεν έχουμε την λέξη για να το πούμε. Οι Γερμανοί με μία λέξη περιγράφουν την όμορφη μοναξιά στο δάσος, και οι Κινέζοι την όρεξη για φαΐ χωρίς όμως να πεινάς. Ίσως η πιο ιδιαίτερη λέξη, είναι η σανσκριτική λέξη Om. Μπορεί να μεταφραστεί ώς: "Η ιερή συλλαβή. Ο πρωταρχικός ήχος του σύμπαντος. Ο ήχος της δημιουργίας των πάντων. Ο απόλυτος ήχος που περικλείει τα πάντα." Πρακτικά το om είναι η λέξη που περικλείει τα πάντα και που δεν μπορεί κανείς να την κατανοήσει αλλά μόνο να την βιώσει.
Κάθε λαός έχει και τις δικές του "περίεργες" λέξεις. Και κάθε λέξη είναι και ένα ταξίδι. Οι έννοιες δεν είναι οντότητες που τις σχεδιάζουμε με τις διαθέσιμες λέξεις. Αντίθετα κάθε λέξη είναι μια οντότητα που φωτίζει και μια πλευρά της ζωής, μια πλευρά του ακατάληπτου όντος.
Περισσότερες λέξεις στο http://wordstuck.co.vu
offtopic info:
Το ότι οι Εσκιμώοι χρησιμοποιούν 50, 52, 100 ή 122 λέξεις για να περιγράψουν τις διάφορες μορφές χιονιού αποτελεί μύθο. Η καθημερινή τους ενασχόληση με το νερό, τον πάγο και το χιόνι δημιουργεί την ανάγκη έκφρασης πολλών και διαφορετικών καταστάσεων. Παρόλα αυτά θα ήταν παράλογο να χρησιμοποιούν και από μία λέξη για κάθε περίπτωση. Στην πραγματικότητα χρησιμοποιούν λίγες βασικές λέξεις και προσθέτοντας άλλες λέξεις, προθέσεις πριν και μετά μπορούν να δημιουργήσουν οποιαδήποτε λέξη που τους επιτρέπει η φαντασία και η ανάσα τους. Επίσης, άσχετες λέξεις της καθημερινής τους ζωής χρησιμοποιούνται για να εκφράσουν παρόμοιες καταστάσεις του χιονιού.

Σχετικά με τον αρθρογράφο

Λουκάς Οικονομάκης