Ημέρα Τετάρτη, 16/3. Η αίθουσα τελετών του Παντείου Πανεπιστημίου είναι ικανοποιητικά γεμάτη για την δεύτερη συναυλία του αφιερώματος στις συνθετικές και ερμηνευτικές αναζητήσεις των καιρών μας που συνδιοργανώνεται από το εκπαιδευτικό ίδρυμα και την αντικρυστή του Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών. Η τοιχογραφία του ερυθρόμορφου Αριστοτέλη και των μαθητών του που κοσμεί τον χώρο ταιριάζει με την επίχρυση πλάκα στην οποία αναφέρονται τα ονόματα των επίτιμων διδακτόρων της Παντείου ανά τα χρόνια· το μάτι μου έπεσε πάνω στον Καστοριάδη ('89) και τον Derrida ('99). Αφού ο Δημήτρης Μαρωνίδης (ηλεκτρονικά) ευχαρίστησε την Λορέντα Ράμου, υπεύθυνη του project, και τους φοιτητές του τμήματος Επικοινωνίας για τη συνδρομή τους στο εγχείρημα, έκανε μια εισαγωγή για το τι θα ακολουθούσε· από τον ρομαντισμό και μετά οι συνθέτες έδωσαν ιδιαίτερο βάρος στα στοιχεία της υπερβατικότητας και της δεξιοτεχνίας¸· από τα μέσα του 20ού αιώνα φυσικοί και ηλεκτρονικοί ήχοι συγκρούονται, με τα υλικά κατασκευής των δεύτερων να καλύπτονται μονίμως από ένα πέπλο μυστηρίου, δίνοντας έτσι έναυσμα για μια μουσική του μαγικού.
Ο Αργεντινός Mario Davidovsky με τους '12 Συγχρονισμούς' του (1963-2006) εξερεύνησε τους κοινούς αισθητικούς τόπους ανάμεσα σε ακουστικά όργανα και σε νέα ηλεκτρονικά μέσα με ευφάνταστες δυνατότητες. Ο '6ος Συγχρονισμός' για πιάνο και προηχογραφημένη κασέτα επεκτείνει τα πολυμορφικά χαρακτηριστικά του πληκτροφόρου, πότε ενισχύοντας το αντιστικτικό μασίφ με διάφωνα rubati του υποβόσκοντος reverb, πότε τεντώνοντας τις αινιγματικές αντιθέσεις που διακλαδίζονται στον αέρα από τα 2 ηχεία EV εώς ένα ασταθές σημείο πήξης. Πώς είναι; Η ερώτηση, βουβή, μέσα σε αχανείς εκτάσεις χρόνου που διυλίζονται από τις αυθάδικες ουρές και τα ειρωνικά στολίδια του θορυβοποιού παιδιού που χειρίζεται τα ηλεκτρονικά, τα λέω όπως τα ακούω. Η Gundega Smite (πιάνο) ομαλοποιεί τελικά την πολυπλοκότητα εκλεπτύνοντας τις ομοφωνίες.
Σειρά είχε το 'Sokk' του Νορβηγού Henrik Hellstenius, μαθητή του ''φασματιστή'' Grisey και συχνού θαμώνα του IRCAM. Εδώ ο υπολογιστής μιμείται τον ήχο του ακορντεόν σε μία στοιχειωμένη μάχη, ένα πανδαιμόνιο εκκωφαντικών βόμβων· μετράει το αμέτρητο, πιάνοντας το νήμα κάθε τενούτας του Παναγιώτη Ανδρέογλου (bayan) με αψεγάδιαστο legato, παραμορφώνοντας υποχθόνιες αντι-cadenze και φρενήρεις τρίλιες σαν ένα διαγαλαξιακό subwoofer. Προς το τέλος, το κακέκτυπο-μαριονετίστας αφήνει το τρεμάμενο αερόφωνο να αναπνεύσει και οι 2 φωνές μπλέκονται σε μια μετα-τροπική απεραντοσύνη ανιουσών συγχορδιών.
Το τρίτο έργο που ακούστηκε, σε πρώτη Πανελλήνια εκτέλεση, ήταν το 'Orbits' του προαναφερθέντα Μαρωνίδη. Τα φώτα έπεσαν, δικαίως, πάνω στην Λετονή πιανίστα μιας και πρόκειται για έργο με τεράστιες δεξιοτεχνικές ανάγκες. Την μια στιγμή ωρύεται έξαλλη πάνω στο clavier – συμπλέοντας με τον συνθέτη που από το δικό του, ηλεκτρονικό, clavier σπάει τους δεσμούς στο πυρίτιο των chips – ενώ την άλλη χαράσσει επίμονα pianissimi σε απάτητες περιοχές της σφυρήλατης σκακιέρας, πάντα καθοδηγούμενη από τους μη-ευκλείδειους χωροχρόνους μιας παρτιτούρας χωρίς μέτρα.
Με το που ξεκίνησε το 'Body of your Dreams' μου ήρθε στο μυαλό η σύνθεση 'Grab It!' για τενόρο σαξόφωνο και samples (από το ντοκιμαντέρ/κοινωνικό πείραμα 'Scared Straight!', όπου κατάδικοι εκφοβίζουν νεαρούς εγκληματίες με σκοπό να τους αποτρέψουν από μια ιδρυματοποιημένη ζωή στην φυλακή). Πράγματι, ο Ολλανδός Jacob ter Veldhuis έχει συνθέσει και τα 2, με τη διαφορά ότι στην προκειμένη περίπτωση βασίστηκε στην Warhol-ική επαναληψιμότητα μιας κιτς Αμερικάνικης διαφήμισης με θέμα μια συσκευή αδυνατίσματος [αυτοβοήθειας]. ''The latest evolution in the fitness phenomenon''...''You can feel the energy by pushing this button''...''Champion Bodybuilders''...''Oh my god!'': εκστατικά...''Oh my god!'': εκστατικά...''Oh my god!'': εκστατικά...Στοχευμένες λέξεις-σλόγκαν που κατακερματίζουν, αλλοτριώνουν, ποσοτικοποιούν όσους βρεθούν στο διάβα του τηλεοπτικού βομβαρδισμού. Ο (καλωδιωμένος) Ανδρέογλου ήταν απόλυτα ακριβής μέσα στον παραλογισμό της κάθε λούπας· σε παρελαύνοντες ρυθμούς 2/4, τονικές μελωδίες, μέχρι και εύθυμα rock σημεία.
Σωληνώσεις που στάζουν στο υπόγειο· κατολισθήσεις των αιώνιων πάγων· αυτό είναι το εισαγωγικό προγραμματικό έδαφος στο 'West Pole' του Παναγιώτη Κόκορα (βλ. 'ολοφωνία'), κάτι που άμεσα δίνει τη θέση του σε εκρηκτικά πάσα ημιτελών χρωματικών κλιμάκων στο πιάνο, μέχρι να ασθενήσουν και αυτά καθώς η Smite παραβίαζε κάθε συμβατική ποιότητα ηχοχρώματος, σε μόνιμο ηλεκτροακουστικό διάλογο με τα προετοιμασμένα μέρη του Έλληνα συνθέτη, όταν με μπαγκέτες και δαχτυλήθρες χειρουργούσε τα εσωτερικά όργανα του οργάνου κάτω από την ουρά.
Ένας λεπτοδουλεμένος, μα όχι προσχεδιασμένος, αυτοσχεδιασμός έκλεισε τη συναυλία: η συνεννόηση γινόταν με τα μάτια αλλά κυρίως με τα καταπληκτικά αυτιά των τριών μουσικών. Μπορεί οι παρτιτούρες να έκλεισαν αλλά το ερμηνευτικό αποτέλεσμα ακολουθούσε τα χνάρια των προηγούμενων έργων· αδρά νεφελώματα που κορυφώνονται για να ξανασβήσουν σε ονειρικά χαμηλές δυναμικές, με την συνεισφορά του ηχητικού βάθους του pc να μην υστερεί σε σημασία.
Θα ακολουθήσουν 2 ακόμα συναυλίες στις 19 Απριλίου και 24 Μαϊου.
Υ.γ. Ευχαριστώ την Μαρία Αρχοντή για την πρόσκληση
