"Κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει"
Ο Σαββόπουλος πριν παραδοθεί αμαχητί στις αφηγήσεις περί "ανάδελφου έθνους" κι αρχίσει να κάνει έπαρση της σημαίας με μπάντα του ναυτικού στο Ηρώδειο ή να προτείνει να στείλουμε τους μετανάστες στις βραχονησίδες, είχε βασανιστεί καλλιτεχνικά για να δώσει μια ακέραιη απάντηση στο ερώτημα της ελληνικότητας -το καλύτερο απόσταγμα αυτής της διαδικασίας ήταν ίσως το "Τσάμικο", που πρωτοκυκλοφόρησε το 1983.
Όπου θα πει "Ζήτω η Ελλάδα" -μόνο για να συμπληρώσει "και κάθε τι μοναχικό", θα αποδώσει παροιμιωδώς την αλλοτρίωση του Έλληνα "τι να ζητάει επαρχιώτης στην Ομόνοια; - ξένος ως και στη χαρά του" , θα υμνήσει τη μετανάστευση "Μελβούρνη, Μόναχο, Αμέρικα - κι απ’ την έρημη την απόσταση παίρνει υπόσταση κάθε γιορτή μου".
Στο παρακάτω απόσπασμα απ' την εκπομπή του "Ζήτω το ελληνικό τραγούδι" στην ΕΡΤ ερμηνεύει το τραγούδι μαζί με τον Γ. Νταλάρα ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου στην Ύδρα, διανθίζοντάς το με πλάνα από τη μαθητική παρέλαση (τελικά μάλλον προϋπήρχαν οι φεστιβαλικές εθνικές εμμονές στον Σαββόπουλο...)
"Κι όχι, δεν καταλαβαίνω, δεν ξέρω πού πατώ και πού πηγαίνω"
Το 2008 ο Αλκίνοος Ιωαννίδης θα γράψει την "Πατρίδα". Πιστεύω βαθιά ότι ο καταληκτικός στίχος που παραθέσαμε παραπάνω, μόνο τυχαίος δεν είναι -αλλά συνιστά μία υστερόχρονη απάντηση, μια απάντηση μιας άλλη εποχής και φυσικά μιας όλης οπτικής στον αφορισμό του Σαββόπουλου, 25 χρόνια μετά. Γιατί για τον Ιωαννίδη προέχει να βάλει διαχωριστικές γραμμές από τους πατριδοκάπηλους "Είδα τον πόλεμο φάτσα, τη φυλή και τη ράτσα / προδομένη από μέσα απ’τους πιο πατριώτες", να μιλήσει για την πατρίδα ως εργαλείο μίσους "Έχεις πατρίδα το φόβο, γυρεύεις να βρεις γονείς, μισείς τον μέσα σου ξένο" και στην εξύμνηση ακόμα κι αυτής της ελληνικής μοναξιάς του "Τσάμικου" θα αντιτάξει τον εκπληκτικό υπαρξιακό στίχο "Δε θέλω ο εαυτός μου να `ναι τόπος δικός μου, ξέρω πως όλα αν μου μοιάζαν, θα `ταν αγέννητη η γη".
Το συγκεκριμένο τραγούδι το είχε πρωτοπαίξει αδισκογράφητο ακόμα σε συναυλία στα Προπύλαια το Δεκέμβρη του 2008. Σφυρηλατημένη μέσα στη φωτιά εκείνου του Δεκέμβρη, κάθε λέξη, τότε, έμοιαζε ν' αντανακλά το υπέρτατο νόημα της.
Εδώ όμως, ως αντίστιξη στο "Τσάμικο" στην Ύδρα, διαλέξαμε την εκτέλεση στο άδειο πατρικό του Κύπριου τραγουδοποιού, στη Λευκωσία, κοντά στην Πράσινη Γραμμή. Το απόσπασμα είναι απο το μουσικό οδοιπορικό "Μεσόγειος" του Κωστή Μαραβεγια, στην ΕΤ1.
