Έχει περάσει σχεδόν ένας μήνας από την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους του περιοδικού Έρμα, μια ιδέα για το οποίο σας είχαμε ήδη δώσει. Επειδή, όμως, το εν λόγω εγχείρημα μάς φαίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρον, τόσο από την άποψη του περιεχομένου, όσο και από άποψη των ανθρώπων που συμμετέχουν, θελήσαμε να το γνωρίσουμε λίγο καλύτερα. Έτσι, κανονίσαμε μια μικρή συνέντευξη με τον Νίκο Κατσιαούνη, που συμμετέχει στην ομάδα του Έρματος.
Πρώτα απ' όλα, πώς δημιουργήθηκε το Έρμα, ποιος είναι ο στόχος του περιοδικού και πώς προέκυψε το όνομά του;
Το «Έρμα» είναι το αποτέλεσμα μιας επιθυμίας για την έκφραση και την αποτύπωση ενός ριζοσπαστικού Λόγου με αρχικό όχημα ένα έντυπο περιοδικό, την οποία είχαμε εδώ και αρκετό καιρό στο μυαλό μας κάποιοι άνθρωποι. Θέλουμε να συμμετέχουμε στη διεκδίκηση ενός χώρου που θα τον ορίζουμε εμείς οι ίδιοι τόσο με βάση τις δικές μας ανησυχίες και ερωτήματα όσο και με βάση τα τεκταινόμενα που λαμβάνουν χώρα την παρούσα στιγμή στο κοινωνικοϊστορικό πεδίο. Ο στόχος μας είναι το άνοιγμα και η συμμετοχή σε έναν διάλογο, στη βάση ενός ρηξιακού πλαισίου. Θέλουμε να συμμετέχουμε, από τη μεριά μας, σε μια προσπάθεια για την αμφισβήτηση αλλά και έναν εκ νέου ορισμό των σημασιών και των νοημάτων που μας συγκροτούν ως άτομα και ως κοινωνία. Η σημερινή κατάσταση, αν και κανείς δεν ξέρει πού μπορεί να καταλήξει, δείχνει να έχει αγγίξει τα όριά της. Προσωπικά, θεωρώ ότι η «μάχη» για τον επαναπροσδιορισμό των σημασιών είναι η κομβικότερη της εποχής μας και είναι αυτή που θα καθορίσει είτε έναν καινούργιο κοινωνικό μετασχηματισμό είτε θα κάνει την ανθρωπότητα να δει την Άβυσσο κατάματα. Το όνομα που επιλέξαμε προέρχεται από τον τίτλο ενός κειμένου του Γιώργου Μερτίκα στο περιοδικό «Σημειώσεις», ένα περιοδικό το οποίο αποτελεί για εμάς πηγή έμπνευσης, τόσο αυτό το ίδιο όσο και τα άτομα που το συναπαρτίζουν. Έχει μια διττή σημασία: Αφενός, είναι η σαβούρα, το βάρος, που κρατάει το πλοίο και ρυθμίζει την ισορροπία του και, αφετέρου, μεταφορικά, οι αρχές και οι αξίες που έχει κάποιος για να πορεύεται στη ζωή του.
Γιατί διαλέξατε την έντυπη μορφή, σε μια δύσκολη οικονομικά εποχή στην οποία επικρατούν τα διαδικτυακά περιοδικά;
Απλά και καθαρά: επειδή όλοι μας γουστάρουμε το χαρτί, την έντυπη μορφή. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουμε επίγνωση των δυσκολιών ή του γεγονότος ότι το διαδίκτυο πλέον προσφέρεται για τέτοια εγχειρήματα. Εξάλλου, εντός ολίγων ημερών θα ανέβει και το site του περιοδικού. Θεωρώντας το διαδίκτυο εξαιρετικά σημαντικό, εντούτοις νομίζω ότι μέσω του εντύπου δημιουργείται και οριοθετείται ένας δημόσιος χώρος που μπορεί να εξυπηρετήσει, μαζί με το διαδίκτυο, τους λόγους που μας οδήγησαν στην έκδοση του περιοδικού.
Στο editorial του πρώτου τεύχους αναφέρετε ότι "δεν κραδαίνετε βεβαιότητες", αλλά επιχειρείτε να σκεφτείτε πάνω στις "ρωγμές του υπάρχοντος". Ενδεικτικά, πού εντοπίζονται κατά τη γνώμη σου τέτοιες ρωγμές;
Σήμερα το κυρίαρχο σύστημα αδυνατεί να νομιμοποιήσει τα θεμέλια της εγκυρότητάς του απέναντι στην κοινωνία και τα υποσύνολά της και, ταυτόχρονα, έχει το ίδιο απεμπολήσει την έννοια της πολιτικής, εξοβελίζοντάς τη σε ένα απλό διαχειριστικό πλαίσιο. Όχι μόνο δεν μπορεί να δημιουργήσει τους όρους για να παράγει νόημα για τα άτομα και την κοινωνία αλλά δεν μπορεί καν να συγκροτήσει ένα υποτυπώδες κοινωνικό συμβόλαιο. Η διάχυση του φόβου πλέον είναι το μόνο στοιχείο της συναίνεσης για τους κυρίαρχους. Κι εδώ είναι σήμερα που οι ρωγμές αυτές είναι εμφανείς. Από τη διαχείριση της καθημερινότητας (στην εργασία, την εκπαίδευση, την υγεία, την πρόνοια κ.λπ.) μέχρι και ζητήματα που αφορούν τον πολιτισμό, την κουλτούρα και την ευρύτερη κοινωνική θέσμιση. Γι’ αυτό και το τελευταίο διάστημα παρατηρείται μια κίνηση όπου άτομα, ομάδες και κοινότητες ανθρώπων προσπαθούν να πάρουν τη ζωή στα χέρια τους και την ορίσουν οι ίδιοι της. Αυτό είναι που μας ενδιαφέρει. Αυτές οι ρωγμές, κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει να διευρυνθούν και να δημιουργήσουν εκείνο το έδαφος που θα απελευθερωθεί από τα δεσμά της εξουσιαστικής διαχείρισης, στη βάση μιας αυτοργανωμένης και αυτοδιαχειριζόμενης διαδικασίας. Σε αυτό θέλουμε να συμβάλουμε όσο μπορούμε και με τον τρόπο που μπορούμε μέσα από το περιοδικό. Γι’ αυτό και ετοιμάζουμε μια σειρά δημόσιων εκδηλώσεων και συζητήσεων που ελπίζω να βάλουν το μικρό τους λιθαράκι προς αυτή την κατεύθυνση.
Το πρώτο τεύχος περιλαμβάνει μερικά κείμενα πιο φιλοσοφικά, αλλά και ορισμένα που αφορούν τη λογοτεχνία και τον πολιτισμό. Αυτό ήταν κάτι τυχαίο ή αποτελεί επιδίωξή σας η συνομιλία διαφορετικών πεδίων;
Καθόλου τυχαίο. Μας ενδιαφέρουν όλα τα πεδία του Λόγου, καθώς και οι μορφές που αυτός παίρνει για να εκφραστεί. Εξάλλου, η ρήξη δεν αφορά μόνο το επίπεδο της πολιτικής, αλλά και την κουλτούρα και εν γένει την ανθρώπινη δημιουργία. Από το δοκίμιο και την ποίηση έως τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία, την τέχνη κ.ο.κ. Και αποτελεί ένα στοίχημα για εμάς να αποτυπώσουμε μέσα από το περιοδικό μια ριζοσπαστική διάσταση των παραπάνω.
Μίλησέ μας, αν θες, για τη σύνθεση της συντακτικής ομάδας. Ανάμεσά σας επικρατεί σύμπνοια απόψεων, πολιτικών και άλλων;
Αρχικά, η συντακτική ομάδα, πέραν εμού, είναι: Αλέξανδρος Κιουπκιολής, Γιώργος Μερτίκας, Χρήστος Νάκος, Φιλήμονας Πατσάκης, Στέφανος Ροζάνης, Χριστίνα Σγουρομύτη, Ορέστης Τάτσης, Κωνσταντίνος Τζαμιώτης. Θα έλεγα ότι αυτό που μας συγκροτεί είναι μια κοινή βάση, την οποία περιγράφουμε και στο εκδοτικό μας σημείωμα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν διαφωνίες. Όμως, αυτό είναι και το ζητούμενο, δηλαδή μέσα από τις συζητήσεις και τις διαφωνίες να προκύπτουν τα κείμενα. Διότι, επιδίωξή μας είναι τα κείμενα να αποτελούν προϊόν διαλόγου, διαφωνιών και συμφωνιών, και όχι να λειτουργούν μέσω της ανάθεσης. Αυτός ο διάλογος είναι που θέλουμε να καθορίζει τα κείμενα, τις δημόσιες εκδηλώσεις αλλά και τη μορφή του περιοδικού, αλλά και να είναι εμφανής και στους αναγνώστες και συνομιλητές μας.
Ιδεατά, ποια θα ήταν σε βάθος χρόνου η επιτυχία του Έρματος;
Νομίζω ότι το να αντέξουμε στον χρόνο, υλικά και ψυχικά, να αναμετρηθούμε με την εποχή μας και να συμβάλουμε στους διαλόγους που διανοίγονται είναι το ζητούμενο. Ελπίζοντας παράλληλα ότι και οι αναγνώστες μας θα είναι, κατά κάποιον τρόπο, συνδημιουργοί του περιοδικού.
