Ανάλυση

Τα αυτονόητα

Η εποχή προσφέρεται για αναπάντητα ερωτήματα, κι από αυτά υπάρχουν πλήθος.

Ωστόσο, το αν την είδηση για εκ νέου απόρριψη του αιτήματος του Νίκου Ρωμανού για χορήγηση εκπαιδευτικών αδειών την υποδέχτηκαν με έκπληξη άνθρωποι μη μετρήσιμοι στα δάχτυλα του ενός χεριού, σίγουρα δεν εκπίπτει σε αυτή την κατηγορία.

Έγραφε για την Ελλάδα ο Βλάχος στον Ραμπαγά, «Ξεύρεις τήν χώραν πού ἀνθεῖ φαιδρά πορτοκαλέα/ πού κοκκινίζ’ ἡσταφυλή/ και θάλλει ἡ ἐλαία;».

Φαιδρή η διαίρεση για στο αν δικαιούται ή όχι άδεια για να σπουδάσει ο Ρωμανός, φαιδρή η απαίτηση πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων για το αν επιτρέπεται ή όχι η πρόσβαση στο αυτονόητο και ο κίνδυνος μόνιμης βλάβης ή θανάτου του δεν αρκεί ούτε για να ξυπνήσει από την μακάρια ξάπλα: Κοκκινίζ’ η σταφυλή, θάλλει η ελαία.

Ενθηλάκωσε η κοινή γνώμη την δημιουργία φυλακών τύπου Γ -με λίγα πώς και γιατί από τους συνήθεις περίεργους- μα σκάλωσε το πράγμα όταν ο Νίκος Ρωμανός αθωώθηκε από την κατηγορία περί τρομοκρατίας.

Ο Ρωμανός έχει δικαίωμα να σπουδάσει, όσο δικαίωμα είχε να δώσει πανελλήνιες εξετάσεις και όσο δικαίωμα είχε να αρνηθεί την βράβευση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Καθαρά και ξάστερα.

Η ιδεολογική και πολιτική συμφωνία είναι δευτερεύουσας σημασίας είτε εν μέσω απεργίας πείνας είτε όχι και αν τίθενται σαν προϋπόθεση για αλληλεγγύη στο αίτημα του, την στιγμή που στο στόχαστρο βρίσκονται δημοκρατικά δικαιώματα, αυτό είναι κρετινισμός.

O Nίκος Ρωμανός είναι καταδικασμένος και φυλακισμένος από ένα σύστημα κι έναν τύπου κράτους και κοινωνικής οργάνωσης που απορρίπτει φύσει και θέσει. Δίχως διάθεση φτηνής επίκλησης στο συναίσθημα, η αλήθεια είναι ότι τουλάχιστον πληρώνει για τις έκνομες πράξεις του με τον τρόπο που το νομικό σύστημα έχει προβλέψει. Δεν ζήτησε μείωση της ποινής του, ούτε –όπως είναι πολύ της μόδας τελευταία- ποίησε την νήσσαν σχετικά με τα πιστεύω και τα πεπραγμένα του.

Εδώ και τρεις εβδομάδες βάζει κόντρα με το σώμα του ωστόσο και υπερασπίζεται την πρόσβασή του σε ένα δικαίωμα που το ίδιο αυτό αστικό κράτος, μέσα από το τρέχον κοινωνικό συμβόλαιο, έχει τύποις παραχωρήσει στους πολίτες του. Νομικοί τακτικισμοί βασισμένοι στην συλλογική προληπτική τιμωρία αξιοποιούνται έντεχνα για να του απαγορευτεί το δικαίωμα αυτό και επιφανείς αρθρογράφοι θέτουν γλυκά απλοϊκά σχήματα που κατακάθονται ακόμη πιο γλυκά και καθυσηχάζουν τις συνειδήσεις.

Η Πολιτεία για να απαντήσει πήρε σημειολογικά δάνειο από το ασφαλιστικό δίκαιο: Η ανθρώπινη ζωή δεν κοστολογείται, δεν έχει ταρίφα. Ο θάνατος πάλι είναι πιο εύκολο να κοστολογηθεί και προκειμένου να μην πεθάνει ο Νίκος Ρωμανός κι έχουμε κι άλλα επέλεξε τον δρόμο του βασανιστηρίου, της βίαιης αναγκαστικής σίτισης την οποία ο ιατρικός κόσμος αρνείται να εκτελέσει.

Η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκτιμά, την ίδια ώρα, «...ότι η αδικαιολόγητη, χωρίς εξατομικευμένη αιτιολογία, άρνηση χορήγησης άδειας, ισοδυναμεί με δυσανάλογη και εντέλει παράνομη επιβολή πειθαρχικών μέτρων» και καλεί τις δικαστικές αρχές για επιλογή ανάμεσα στον σωφρονισμό και την εκδίκηση.

Ο ράπερ ΥasiinBey(MosDef) όταν εθελοντικά υποβληθηκε στην διαδικασία της αναγκαστικής σίτισης συμπαραστεκόμενος σε απεργούς πείνας του Γκουαντάναμο (πηγή: The Guardian).

Για τον διαβόητο κι αμφιλεγόμενο Καρλ Σμιτ το Πολιτικό, οι καταστάσεις εκείνες όπου το κράτος γίνεται διακριτό και πάνω από την κοινωνία, όταν νιώθει ότι ένα υπερ-προσωπικό κίνημα ή οντότητα το ωθεί στην καταστροφή, τείνει να υπερασπιστεί τον «εαυτό» του, καθώς και την κοινότητα στης οποίας την υπεράσπιση έχει αφιερωθεί. O υπαρξιακός Ξένος του Σμίτ απειλεί το κράτος και τον Φίλο του εσώτερου κράτους με την έντονη εχθρότητα και την ετοιμότητα για μάχη του. Ποια η σχέση με την περίσταση; Ο Ξένος, ο εχθρός,  δεν ορίζεται με βάση τα προσωπικά αισθήματα ή τις ηθικές κρίσεις αλλά μόνο υπό την όψη εχθρικής δυνάμης που απειλεί την ύπαρξη του κράτους: πέραν λογικής και αντικειμενικών κανονιστικών κριτηρίων ταυτοποιείται ο εχθρός και παίρνει μορφή κι υπόσταση συγκεκριμένη. Τα ανθρώπικα δικαιώματα, εν ολίγοις, δεν είναι για όλους...

Γιατί όταν απειλείται σοβαρά μια πολιτική κοινότητα οι νόμοι που προστατεύουν την θέσμισή της δεν αρκούν (δες άρθρο 48 του Συντάγματος) - η εξόντωση του εχθρού είναι η μόνη επιλογή, λέει ο Σμιτ, και σε καταστάσεις εξαίρεσης η κληρονομιά της γαλλικής επανάστασης με τον σεβασμό στα πανανθρώπινα δικαιώματα πάει  περίπατο. Αν ο Ρωμανός ήταν απλά ληστής πιθανότατα η άδεια θα είχε εκδοθεί χωρίς πολλά λόγια: Νεαρός κρατούμενος για υποθέσεις ληστειών είχε λάβει άδεια και παρακολουθούσε, συνεπέστατος, τα εργαστήρια του σημείωσε ο Μιχάλης Μπρατάκος, προέδρος του ΤΕΙ Αθήνας κατά το χθεσινό άδειασμα του όψιμα ευαίσθητου ΚΑΙ τεχνολογικά ενήμερου υπουργού Παιδείας.

Τελικά το ενδεχόμενο η ατομική ελευθερία να ορίζεται γενικά και καθολικά, βάσει φορμαλιστικών συνταγματικών κανόνων όπως η ισότητα, η καθολικότητα και η σαφήνεια δεν είναι πλέον ισχύουσα νόρμα αλλά ζητούμενο∙ «...υπάρχουν κανόνες τους  οποίους δεν έχει διαμορφώσει κάποιος νομοθέτης». [1]

Σε ένα ηγεμονικά νεοφιλελεύθερο περιβάλλον με τους παρόντες συσχετισμούς η έκπληξη πρέπει να είναι το τελευταίο συναίσθημα που νιώθει κανείς και η ευθυνόφοβη ουδετερότητα η μόνη στάση που δεν κατανοείται και δεν συγχωρείται: Αξιοπρέπεια._

ΥΓ.1: Μην τα ξαναλέμε: Υπάρχουν περιπτώσεις που η αλληλεγγύη δεν έχει την ιδεολογική και πολιτική συμφωνία σαν προαπαιτούμενα. Η σύμπλευση με το αξιακό σου σύστημα δεν χρειάζεται φιλικά χτυπήματα στην πλάτη.

ΥΓ. 2: «Το παιδί έπεσε πάνου στο βιβλίο με τα μούτρα. Και το διάβαζε, το διάβαζε ολόκληρο το χειμώνα. Το διάβαζε και ξανά το διάβαζε και πάλι το ξαναδιάβαζε, και το 'μαθε νεράκι. Κείνος ο μπάρμπας, που του το 'χε φέρει, τ' άκουε και τρέμανε τα μουστάκια του. Όμορφο βιβλίο. Μόνο που είχε μια παραξενιά. Έλεγε την ιστορία του μονάχα σ' όποιον ήθελε.» [2]

 

[1]  Χάγιεκ, Φ.Α. (2008). Το Σύνταγμα της Ελευθερίας. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη/Ίδρυμα Κων/νος Καραμανλής

[2] Λουντέμης, Μ. (1956). Ένα παιδί μετράει τα άστρα. Αθήνα: Δίφρος

Σχετικά με τον αρθρογράφο

Λεοπόλδος Μπλουμ