Ανάλυση

Το Grexit, η Μεταδημοκρατία κι ο μικρός σκορπιός

Λίγες ώρες μετά την ολοκλήρωση του δημοψηφίσματος με το απροσδόκητα μεγάλο «Όχι» του ελληνικού λαού, το σιντριβάνι του Συντάγματος έγινε κόκκινο, ο πρώτος ταξιτζής που πήρα άρχισε να κλαίει από συγκίνηση και οι υποστηρικτές του «Όχι» φαίνονταν να μοιράζονται μία πρωτοφανή νίκη. Σχεδόν μία βδομάδα μετά την εμπιστοσύνη της στον ΣΥ.ΡΙΖ.Α , η πλειοψηφία του ελληνικού λαού αφενός μοιάζει να απογοητεύεται από ένα τρίτο μνημόνιο και αφετέρου βλέπει πως η στάση του Σόιμπλε και λοιπών δεν κάνει τίποτε άλλο από το να υπονομεύει οποιαδήποτε συνθήκη «ευρωπαϊκής ενότητας».

Ή αλλιώς την ώρα που η κυβέρνηση φαίνεται να παλεύει εκείνο που ορθά περιέγραφε ο Ρανσιέρ ως "...όλα αυτά τα οποία κατήγγειλε ο Μαρξ τον 19ο αιώνα σαν τις κάτω από το τραπέζι συνδιαλλαγές της πολιτικής εξουσίας με το κεφάλαιο, σήμερα θεωρούνται και αναγνωρίζονται ως ο ενδεδειγμένος τρόπος να λειτουργεί η πολιτική εξουσία", οι εταίροι παλεύουν να το νομιμοποιήσουν κάνοντας πνευματικό waterboarding στον Τσίπρα και εκβιάζοντάς τον με αποκατάσταση του τραπεζικού συστήματος μόνο σε περίπτωση που εφαρμοστούν άμεσα οι μεταρρυθμίσεις που ζητούν.

Σε αυτό το σημείο παρατηρείται μία εκ πρώτης όψεως σύγκρουση ανάμεσα στη λαϊκή εντολή που απεφάνθη μέσω του δημοψηφίσματος "όχι" στη λιτότητα και τις αποφάσεις των πυρήνων του ευρωπαϊκού οικονομικού ελέγχου ( Δ.Ν.Τ,  Ε.Κ.Τ, Κομισιόν). Σύγκρουση όμως που παραμένει απλά φαινομενική αν δεχθούμε πως ζούμε υπό τη σκέπη της μετα- δημοκρατίας, δηλαδή κάτω από τη συνθήκη μίας τυπικής θεσμικής κατοχύρωσης των δημοκρατικών διαδικασιών (π.χ εκλογές) οι οποίες όμως προκαλούν μία σοβαρή  αλλαγή που παραγκωνίζει τον λαό και τον οδηγεί στην αποξένωση, δικαιώνοντας τον Κράουτς που έλεγε πως "...η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος κρατά μια αδιάφορη, παθητική στάση και περιορίζεται στο να αντιδρά σε ερεθίσματα που άλλοι προκαλούν". Ερεθίσματα συνήθως τρομοκρατίας – ως βασικό μέσο πειθούς- που οδηγούν σε λογικά άλματα και ακραία συναισθηματικά συμπεράσματα. Όπως ακριβώς φαίνεται αυτή τη στιγμή να λειτουργεί σαν λογική συνέπεια το Grexit.

Η προβληματική σε ένα εθελοντικό Grexit -κατά την ταπεινή μου γνώμη- δεν έχει να κάνει τόσο με την γνώση ή την ημιμάθεια οικονομικών όσων την προτείνουν, αλλά με ένα παρατεταμένο πολιτικό έλλειμμα της Αριστεράς συλλήβδην. Και αυτό διότι ενώ η απειλή ενός Grexit είχε αρχίσει να ακούγεται ως μονόδρομος για την Ελλάδα από τη γερμανική κυβέρνηση πολύ πριν τις εκλογές της 25ης Γενάρη (βλέπε Spiegel), η Αριστερά, κυβερνώσα και μη, αντί να παραθέσει ένα πραγματικό και επίκαιρο πολιτικό σχέδιο όσο το δυνατόν ομαλότερης μετάβασης μετά από μία ρήξη με την Ευρωζώνη, επαφιόταν στις δάφνες των συνεργασιών του Λένιν και του αργεντινού υποδείγματος, θεωρώντας ότι αν και όποτε έρθει η ώρα, οι τόμοι της ιστορίας από μόνοι τους θα παράγουν μία λύση.

Πώς γίνεται οι βαθιές πολιτικές αναλύσεις να μη μπορούν καν να προβλέψουν και να απαντήσουν σε αυτό που πολύ σωστά είχε θέσει στη Liberation o Φιλίπ Νεσερτίν ήδη από το Φεβρουάριο, πως "Είμαστε στον τομέα της οικονομίας, η ΕΚΤ δεν έχει πολιτικό ρόλο. Ο Μάριο Ντράγκι δεν έχει εκλεγεί από κανέναν, είναι ένας τεχνοκράτης. Ανήκει στους πολιτικούς να αποφασίσουν για μία νέα συμφωνία με την Ελλάδα, και μάλιστα επειγόντως, ώστε να σταματήσει η φυγή των κεφαλαίων από τη χώρα" και μάλιστα όχι τόσο η φυγή , καθώς όπως επεσήμανε : "...το "μαξιλάρι" του ELA δεν έχει δημιουργηθεί για να αποφευχθεί η φυγή των κεφαλαίων, αλλά για να εξασφαλίζεται η ρευστότητα όταν υπάρχει εσωτερική παράλυση και άπνοια στις κινήσεις της εσωτερικής αγοράς της χώρας", καλή ώρα;

3543

Έλα μου όμως που οι τόμοι από μόνοι τους μόνο σκόνη παράγουν ενώ την ίδια ώρα η "παγκόσμια εταιρία" κάνει τα πάντα για να μη χάσει την καλά κεκτημένη της απορρύθμιση ( λέξη αγαπημένη της Θάτσερ και του Ρήγκαν κοντά στο ’80) δηλαδή να μην επιτρέψει επ’ ουδενί την εμπλοκή του κράτους στον περιορισμό των επιχειρήσεων (και μάλιστα των μεγάλων, γιατί η εξοντωτική φορολόγηση που προβλέπουν τα νέα μέτρα πιθανά θα ωθήσει σε χρεωκοπία τις μικρές και μεσαίες). "Οι ιδιοκτήτες μιας παγκόσμιας εταιρείας μπορούν να απειλήσουν οποιαδήποτε κυβέρνηση ότι θα πάνε αλλού αν νιώσουν ότι πλήττονται τα συμφέροντα τους εξαιτίας ρυθμίσεων που σχετίζονται με τη φορολογία, τις εργασιακές σχέσεις ή οτιδήποτε άλλο", επισήμαινε ο Κράουτς και επαληθεύει η σύγχρονη πραγματικότητα που ζητά να αποσύρει οποιαδήποτε έννοια κράτους πρόνοιας ( βλ. ήδη απολύσεις και μειώσεις μισθών) και κοινωνικής δικαιοσύνης που κατά τα άλλα μπορεί να υφίσταται ακόμη και σε ένα νεοφιλελεύθερο σύστημα.

Μία απόσυρση και έλλειψη κάθε διάθεσης για συνεργασία που έγινε εμφανής από τη Σύνοδο Κορυφής και χαρακτηρίστηκε από τον Paul Krugman ως οικονομικό πραξικόπημα, το οποίο μάλλον μας βρίσκει με τις πιτζάμες.

Παρεμπιπτόντως, στον «Σοσιαλισμό και δημοκρατία» της Ρόζας Λούξεμπουργκ, στην ελληνική έκδοση, το κεφάλαιο που τιτλοφορείται με την κραυγή της και περιγράφει τις τελευταίες της στιγμές στη φυλακή πριν τη σκοτώσουν, κλείνει με Ν. Καζαντζάκη: "Ο μικρός σκορπιός είπε : - Εγώ ο μικρός σκορπιός ποτέ δε θα επικαλεστώ το όνομα του Θεού. Εγώ, ο μικρός σκορπιός, όταν θέλω να κάμω τίποτα, θα το κάμω με την ουρά μου".

Σχετικά με τον αρθρογράφο

Μάιρα Ζαρέντη