Η αλήθεια είναι πως δεν είναι πολλά αυτά που γνωρίζουμε για το τι συμβαίνει στα βάθη της Ανατολής. Το μόνο που ξέρουμε είναι πως κάτι τρομέρο πρέπει να συμβαίνει για να έχει εγείρει αντιδράσεις από όλες τις μεγάλες δυνάμεις σε δύση και ανατολή. Τελευταία μάλιστα όλο το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει επικεντρωθεί σ’ ένα μέρος άγνωστο για τους περισσότερους μέχρι πριν ένα μήνα- και όλως τυχαίως ένα μήνα ακριβώς μετρά αυτό που τα διεθνή μέσα σήμερα ονομάζουν: Η πολιορκία του Κομπάνι.
Για να μπορέσουμε να μάθουμε το «γιατί» που οδήγησε στη στοχοποίηση αυτής της συγκεκριμένης περιοχής πρέπει πρώτα να απαντήσουμε στο «πότε». Πότε ακριβώς μπορεί κανείς να τοποθετήσει την ανάδειξη αυτής της περιοχής, της οποίας η προτιμώμενη από τους ντόπιους ονομασία είναι Ayn-al-Arab. Το Κομπάνι βρίσκεται ανάμεσα σε δύο άκρα, Τουρκία-Συρία. Για να κατανοήσουμε όμως τη σημασία αυτής της πόλης για τον κουρδικό λαό σήμερα, πρέπει να πάμε λίγο πιο πίσω σε χρόνο και λίγο πιο βόρειο-ανατολικά σε τόπο, σ’ένα μέρος που ονομάζεται Ιρακινό Κουρδιστάν. Σε αυτό το όχι ειδυλλιακά περιστοιχισμένο μέρος είχε το 1991 μετοικήσει ένα τμήμα του κουρδικού λαού όπου και είχε δημιουργήσει ένα είδος ημι-αυτόνομης ομοσπονδίας. Το 1991, είναι εδώ το ζητούμενο «πότε» που ανέφερα λίγο παραπάνω. Βλέπετε, με το τέλος του Πολέμου του Κόλπου το 1991, τα Ηνωμένα Έθνη δυστύχως όχι μέσα στα πλαίσια μιας σπάνιας έξαρσης ανοχής, μα λόγω της παγκόσμιας κατακραυγής, αποφάσισαν πως είναι καιρός να επιτρέψουν στο νότιο κουρδικό λαό να έχει ένα μικρό κομμάτι γης που να μπορεί να αποκαλεί σπίτι. Έτσι δημιουργήθηκε η ζώνη προστασίας του ιρακινού κουρδικού λαού. Αυτή η ζώνη απαγόρευε την επέλευση ιρακινών δυνάμεων από γης και από αέρος. Το 1992 μάλιστα η 1η κυβέρνηση έδωσε την πρώτη επίσημη ονομασία της περιοχής «Ομόσπονδο Κουρδικό Κράτος», κράτος το οποίο παρά τις ελπίδες που γέννησε σε ολόκληρο τον περιπλανημένο κουρδικό λαό δε διατηρήθηκε για καιρό. Το γιατί ήταν απαραίτητη αυτή η ζώνη προστασίας συνοψίζεται σε μία χρόνια πορεία συνεχούς επίθεσης από το ιρακινό κράτος κατά των Κούρδων οι οποίοι βρίσκονταν διεσπαρμένοι σε μια ευρύτερη περιοχή που ξεκινούσε βόρεια από το Ιράκ και κατέβαινε μέχρι τις περιοχές του συριακού βορά. Μια γεύση της διάρκειας μπορεί να σας δώσει μάλιστα η έκθεση ενός γερμανικού οργανισμού, Medico International, η οποία ανέφερε μεταξύ άλλων πως «Ο πόλεμος στο Κουρδιστάν(με μικρά διαλείμματα ειρήνης) συνεχίζεται για 30 χρόνια..». Αυτή η έκθεση ήρθε στο φώς εν έτει 1990, συνεπώς αυτό πρέπει να σας δίνει μιαν ιδέα, αν και όχι απόλυτη, για το πόσο καιρό διαρκεί το σφυροκόπημα του Κουρδιστάν εν συνόλω.
Λέγοντας όμως τη λέξη «Κουρδιστάν» πρέπει κανείς να αποφύγει τις παρανοήσεις. Το Κουρδιστάν δεν θεωρείται επίσημο κράτος, ενδεικτικό μάλιστα- και ιδιάτερα τραγελαφικό θα έλεγα- είναι το γεγονός πως στη σελίδα της Βικιπαίδεια, ο χάρτης του Κουρδιστάν είναι υποθετικά σχεδιασμένος. Αυτό βέβαια οφείλεται και στον σποραδικά κατανεμημένο κουρδικό λαό, τμήματα του οποίου βρίσκονται σε Συρία, Ιράκ, Ιράν και Τουρκία. Το Κουρδιστάν, στην ουσία συνιστά μια ευρύτερη περιοχή που περιλαμβάνει ψύγματα κουρδικού στοιχείου σε πόλεις διεσπαρμένες στις 4 παραπάνω χώρες.
Το Κομπάνι λοιπόν είναι τμήμα αυτού που σήμερα αποκαλούμε άτυπα, Κουρδιστάν Συρίας. Το 2012 εν μέσω του εμφυλίου της Συρίας δημιουργήθηκε από τους κούρδους που κατοικούσαν στη Συρία και ήταν κατά του ως τότε απολυταρχικού καθεστώτος, το YPG (People’s Protection Units), χαρακτηρισμός ο οποίος αναφέρεται ουσιαστικά σε αυτόνομες ομάδες άμυνας οι οποίες δρούσαν στη βόρεια Συρία. Υπό την καθοδήγηση του YPG ο εκεί κουρδικός λαός απέκτησε τον έλεγχο τριών μεγάλων πόλεων, πρώτη εκ των οποίων ήταν το Κομπάνι, το οποίο βρίσκεται πάνω στη συνοριακή γραμμή Συρίας-Τουρκίας-Ιράκ. Στη συνέχεια άλλες 6 πόλεις με μείζονα κουρδικό πληθυσμό περιήλθαν στην επιρροή του YPG, δημιουργώντας έτσι μια de facto αυτόνομη περιοχή στα βόρεια και βορειο-ανατολικά της Συρίας.
Και εκεί ακριβώς, βρίσκεται -παραγεμισμένη με ελπίδες- η ουσία της σύγχρονης κουρδικής ιστορίας. Ότι σήμαινε για τους Κούρδους το πρώτο «Ομόσπονδο Κουρδικό Κράτος» του Ιρακινού Κουρδιστάν το 1991, σημαίνει σήμερα το Κομπάνι για το νέο κουρδικό λαό. Το Κομπάνι, ήταν η σπίθα που πυροδότησε μιαν ακόμη κουρδική διεκδίκηση η οποία οδήγησε το 2012 έστω προσωρινά, στη δημιουργία μιας αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη Συρία. Μέχρι κι αυτή τη στιγμή η αναλογία των αντίπαλων δυνάμεων δεν είναι ξεκάθαρη. Τα πράγματα είναι ακόμη πολύ ρευστά, με μάχες συνεχείς μιας και κάθε ώρα υπάρχουν κέρδη και απώλειες και απ’τη μια πλευρά και απ΄την άλλη. Η «άλλη πλευρά» είναι προφανώς η ISIS, η φανατική ισλαμιστική οργάνωση που έχει σπείρει το θάνατο και τον φόβο σε Ανατολή και Δύση. Τα πώς και τα γιατί εξαπλώθηκε η ISIS τα αφήνω για κάποια άλλη φορά, έτσι κι αλλιώς αυτές τις μέρες έχουν πάρει φωτιά οι δημοσιογραφικές «πένες» να γράφουν και να αποκαλύπτουν. Αυτό που για μένα έχει σημασία είναι το «τι θα γίνει» αν πέσει το Κομπάνι.
Κάπου εδώ έρχεται στο προσκήνιο ένα όνομα απ’τα παλιά, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, και για όσους θέλουν λίγο ξεσκόνισμα στη μνήμη, ο Οτσαλάν ήταν και συνεχίζει να είναι ο πολιτικός αρχηγός της αυτόνομης πολιτικό-στρατιωτικής οργάνωσης ΡΚΚ (Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν), η οποία παρουσιάζεται απ’τον διεθνή(και κυρίως αμερικάνικο τύπο) ως τρομοκρατική ομάδα. Το ΡΚΚ ως επαναστατικό κουρδικό κόμμα, δημιουργεί στην τουρκική εξουσία κάτι παραπάνω από πονοκεφάλους από το 1978 και έπειτα. Σήμερα, ο πολιτικός κρατούμενος της Τουρκίας, Οτσαλάν, διαμηνύει πως αν επιτραπεί απ’την τουρκική κυβέρνηση να «πέσει» το Κομπάνι, παύει αυτομάτως η εκεχειρία που υπάρχει ανάμεσα στην Τουρκία και το ΡΚΚ απ’τα τέλη του 2012. Η αντίδραση που θα υπάρξει από τον κουρδικό λαό θα είναι άμεση και οι συγκρούσεις που θα ακολουθήσουν θα είναι ανάλογες τόσο σε ένταση όσο και σε βιαιότητα με αυτές που έγιναν κυρίως απ’τα μέσα του 70’ ως και το τα τέλη του 80’ και στοίχισαν τη ζωή σε χιλιάδες κούρδους αγωνιστές.
Η Τουρκία μέχρι και σήμερα παραμένει θεατής της σφαγής που συμβαίνει στα σύνορά της. Παρά τις εκκλήσεις των Κούρδων για στήριξη και για τη δημιουργία ενός ασφαλούς περάσματος σε τουρκικά εδάφη έχοντας ως βασική έγνοια τους τον ανεφοδιασμό, η Τουρκία δείχνει να αναμένει καρτερικά τη στιγμή της παρέμβασης. Βέβαια, η πολυπόθητη παρέμβαση θα συμβεί πιθανότατα κατόπιν της ήττας των κούρδων ανταρτών και έχοντας πια ένα «ελεύθερο» καμμένο κομμάτι γης να διασώσουν. Φυσικά, η τουρκική ηγεσία δεν ενδιαφέρεται για την κατάσταση που επικρατεί άνωθεν της γης και πάνω απ΄τα τσακισμένα κουρδικά κορμιά, αφού το ενδιαφέρον τους περιορίζεται στο υπέδαφος και σε ό,τι βρίσκεται εκεί και τους περιμένει.
Η ιστορία είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και η Ανατολή. Μέσα στα μάτια των μικρών παιδιών που κυβερνούν τον κόσμο και που έχει πιάσει το καθένα από μιαν άκρη γης, καθρεπτίζεται για μια ακόμη φορά η λάμψη του ολόμαυρου χρυσού για το οποίο σφαγιάζουν αιώνες τώρα την Ανατολή. Οι Κούρδοι, ο λαός χωρίς πατρίδα και ο λαός με 4 πατρίδες μαζί δίνει αυτή τη στιγμή μια μάχη που θα στιγματίσει το ρου της ιστορίας τους. Ας ελπίσουμε μόνο, πως οι ελεύθεροι πολιορκημένοι μαχητές στο Κομπάνι δε θα μετατραπούν σε σύγχρονες Ιφιγένειες.
