Λίγες ώρες αφότου ήρθε στο προσκήνιο η δολοφονία της μικρής Άννυ, η κατά τα άλλα αδιάφορη ελληνική κοινωνία, θυμήθηκε να σοκαριστεί από τις εξίσου σοκαριστικές λεπτομέρειες του φόνου της. Κι’ αυτό όχι βέβαια από άποψη αλτρουισμού, καθώς είναι γνωστή για την παθητικότητά της σε περιπτώσεις κακοποίησης της διπλανής πόρτας, αλλά καθαρά από μια υποσκάπτουσα διέγερση.
Διέγερση αφενός γιατί το έγκλημα ταρακουνάει τη μονιμότητα και τείνει να «αθωώνει» τους παρατηρητές του , προσδίδοντάς τους καλοπροαίρετα πρόσημα ("Δες τι έκανε το κτήνος! Πώς γίνεται να μην αγαπάς τα παιδιά σου; Εγώ δε θα τα άγγιζα ποτέ!"). Διέγερση αφετέρου γιατί η μόνη θέση που μπορείς να πάρεις μετά την τέλεση του εγκλήματος είναι να εκδικηθείς το κτήνος. Βλέπε δηλώσεις Πανούση : «Πολύ γρήγορα θα έχουμε το θάνατο του δράστη καθώς υπάρχει ένας κώδικας τιμής στις φυλακές».
Όσο όμως δε μπορούμε συνειδητά να ξεφύγουμε από το δίπολο «σεξ και αίμα» που τα κυρίαρχα Μ.Μ.Ε έρχονται να μας προσφέρουν μετά χαράς στο πιάτο, άλλο τόσο δε μπορούμε να ξεφύγουμε και από ψυχολογικούς ή κοινωνιολογικούς αναγωγισμούς της εγκληματικής πράξης.
Ο χαρακτηρισμός του πατέρα ως ψυχοπαθή είναι κάτι που ήρθε άμεσα να βεβαιώσει η ψευδοψυχίατρος του ΟΚΑΝΑ που μετά από λίγο μάλιστα συνελήφθη. Το ευκολόπιστο κοινό που αμέσως θα βάλει τα πράγματα σε μια σειρά αν βεβαιωθεί πως ο δράστης είναι ψυχοπαθής- γιατί ποιός άλλος μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο πέρα από έναν ψυχοπαθή άλλωστε;- μου θυμίζει μια έρευνα που έγινε πρόσφατα στο Πανεπιστήμιο του Oregon και υποστηρίζει πως ο πιο εύκολος τρόπος να πείσεις κάποιον, είναι να φτιάξεις «νευρο-επιχειρήματα» και μιλώντας για τον ανθρώπινο εγκέφαλο σα να ξέρεις, στην ουσία φτιάχνεις τις πιο πιστευτές επιστημονικές αποδείξεις.
Οι πραγματικοί εγκληματολόγοι και ψυχολόγοι ωστόσο εμμένουν ότι το ποσοστό των εγκληματιών χωρίς ψυχικές διαταραχές είναι τεράστιο σε σύγκριση με το ποσοστό των ατόμων που διαπράττουν εγκλήματα κάτω από το κράτος της ψυχικής τους ασθένειας. Τα κατάλοιπα λοιπόν του Μεσαίωνα που κάποιος ψυχικά ασθενής ταυτιζόταν με τον εγκληματία, καλό θα ήταν να δώσουν τη θέση τους στην πολυεπίπεδη έρευνα του περιστατικού.
Στην πραγματικότητα η παιδοκτονία, το 2005 στην Αμερική ήταν το 4ο αίτιο θανάτου σε παιδιά 1- 5 ετών. Κάποια αίτια που φαίνεται να οδηγούν από κοινού στην παιδοκτονία είναι: η κακοποίηση μέχρι θανάτου, η γέννηση ενός μη επιθυμητού παιδιού, ένας ψυχωτικός γονιός ή η εκδίκηση του/της συζύγου. Συνήθως οι περιπτώσεις παιδοκτονίας εμφανίζονται λόγω της κακοποίησης μέχρι θανάτου, γνωστή και ως «ατυχής παιδοκτονία» καθώς ο θάνατος του παιδιού εμφανίζεται ως αποτέλεσμα μακροχρόνιας κακοποίησης και παραμέλησης και καταλήγει με κάποιο χτύπημα στο κεφάλι. Η δολοφονία του παιδιού «από αγάπη» συμβαίνει συνήθως όταν ο γονιός είναι θύμα μιας οικονομικής και κοινωνικής συγκυρίας και νιώθει πως σκοτώνοντας το παιδί του, στην ουσία το προστατεύει από μία δύσκολη ζωή ή από τον ίδιο του τον εαυτό. Ο ψυχωσικός δολοφόνος βρίσκεται κάτω από την επήρεια μιας μανίας και ενδεχομένως ενός παραληρήματος την ώρα που διαπράττει το έγκλημα οπότε δεν έχει και ακριβή συνείδηση της πράξης τους. Από την άλλη η δολοφονία του παιδιού ως εκδίκηση του/της συζύγου, αντανακλά στο σύνδρομο της Μήδειας και στην ουσία ο παιδοκτόνος, σκοτώνει το αγαπημένο παιδί της/του συζύγου του για να τον/την τιμωρήσει, δηλαδή κυριαρχεί πάνω στο παιδί το οποίο δε μπορεί να αντισταθεί γιατί φοβάται να υψώσει το ανάστημα του και να έρθει σε σύγκρουση με τον πραγματικό υπαίτιο ενός προβλήματος, δηλαδή τον/την σύντροφο.
Χωρίς την τάση ψυχολογιοποίησης αλλά και χωρίς την παράβλεψη διαφόρων μελετών με απώτερο στόχο την πρόβλεψη τέτοιων συμπεριφορών, μπορούμε να πούμε πως ο πατέρας της μικρής Άννυ χωράει σε όλα τα κουτάκια ή και σε κανένα, ή αλλιώς, πως μόνο με φημολογίες δε μπορούμε να βγάλουμε κανένα ασφαλές συμπέρασμα. Το μόνο που μπορούμε και οφείλουμε να κάνουμε είναι να σεβαστούμε το θάνατο της μικρής Άννυ, δρώντας άμεσα ενάντια στην κακοποίηση. Μετατρέποντας δηλαδή το θάνατο σε ζωή, όπως έγινε στο Παρίσι το 19ο αιώνα, με την άλλη μικρή Annie που πλέον μας μαθαίνει πώς να σώζουμε ζωές.
“And any explanation will satisfy
We only ask to be reassured
About the noises in the cellar
And the window that should not have been open
Why do we all behave as if the door might suddenly open
The curtains be drawn.
The cellar make some dreadful disclosure, the roof disappear.
And we would cease to be sure of what is real or unreal.
Hold tight, hold tight, we must insist that the world is
What we have always taken it to be”.
(T. S Elliot, The Family Reunion)
Πηγές:
[1] Hatters-Friedman, Susan (2010). Parents who kill their children. Pediatrics in review, Vol. 31 No. 2 February 1, 2010, American Academy of Pediatrics.
[2] Τσαλίκογλου Φωτεινή (2007) Σχιζοφρένεια και φόνος- Αναζητώντας τον χαμένο παράδεισο, Eκδόσεις Λιβάνη.
