Με κόκκινα παπούτσια γέμισε η Puerta del Sol, η κεντρική πλατεία της Μαδρίτης στη μνήμη των δολοφονημένων από τους συντρόφους τους γυναικών.
Οι γυναίκες-θύματα έμφυλης βίας φαίνεται πως αποτελούν θύματα και της οικονομικής κρίσης καθώς ήδη από το 2013 παρατηρείται μεγάλη επιδείνωση του φαινομένου κακοποίησης γυναικών, με την κυβέρνηση Ραχόι να προχωρά στην αποσάρθρωση του συστήματος προστασίας κακοποιημένων γυναικών που είχε αναπτυχθεί με πρωτοποριακό ευρωπαϊκά τρόπο τα προηγούμενα χρόνια*, κλείνοντας τα κέντρα υποδοχής θυμάτων έμφυλης βίας, διακόπτοντας τα συμβόλαια με τις ειδικές ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης και αναιρώντας το ειδικό νομικό πλαίσιο αυξημένης προστασίας τους. Η αντιμετώπιση αυτή από την ισπανική κυβέρνηση, σε συνδυασμό με τις οικονομικές δυσκολίες που εντείνουν τις σχέσεις εξάρτησης από τους συντρόφους τους έχει σαν αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού των καταγγελιών και συγχρόνως την αύξηση των κρουσμάτων κακοποίησης, και δυστυχώς, θανάτων.
Αυτό το ζήτημα θέλησε να αναδείξει δυναμικά η συλλογικότητα Velaluz** από τη Γαλικία εκθέτοντας στο κέντρο της μαδριλένικης πλατείας Puerta des Sol, περίπου 200 παπούτσια, κάθε τύπου και σε κάθε κατάσταση, βαμμένα με κόκκινο χρώμα για να θυμίζουν τις γυναίκες που βρήκαν το θάνατο κακοποιημένες από τους συντρόφους τους. Παράλληλα με την σιωπηλή αλλά καταγγελτική αυτή διαμαρτυρία, τα μέλη της Velaluz βρίσκονται από τις αρχές της εβδομάδας σε απεργία πείνας για να θυμίσουν στους πολίτες τους πραγματικούς δολοφόνους.
Η πρωτοβουλία των «κόκκινων παπουτσιών»έχει τις ρίζες της στη διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Juárez, στις 20 Αυγούστου του 2009 η οποία οδήγησε στο να δωθούν 33 ζευγάρια παπούτσια από γυναίκες της πόλης, πολλές από τις οποίες ήταν συγγενείς γυναικών που εξαφανίστηκαν ή δολοφονήθηκαν από τους συζύγους τους. Εκείνη τη χρονιά είχαν καταγραφεί σε αυτή την περιοχή του Μεξικού 130 φόνοι γυναικών.
Σε ανακοίνωσή της η συλλογικότητα Velaluz δηλώνει πως είναι επιτακτικό να υπάρξει άμεσα αυξημένη μέριμνα για τις γυναίκες που πέφτουν θύματα κακοποίησης και τρομοκράτησης εντός της σχέσης τους ή από τους πρώην συντρόφους τους. Όσον αφορά στη νομοθεσία, ζητούν να απαγορευτεί η επικοινωνία και η άσκηση της επιμέλειας των παιδιών από τους δράστες έμφυλης βίας, όταν υπάρχουν ενδείξεις κακομεταχείρισης, παραμέλησης και κακοποίησης. Όσο για τον νέο ποινικό κώδικα της κυβέρνησης Ραχόι καταδικάζουν την κατάργηση των ειδικευμένων δικαστηρίων που προέβλεπε ο προηγούμενος νόμος και την απευθείας παραπομπή των υποθέσεών τους στα ποινικά δικαστήρια, ενώ φοβούνται πως με την εφαρμογή των νέων μέτρων θα καταλήξουν να πληρώνουν περισσότερα από τους θύτες τους.
Ιδιαίτερο βάρος δίνουν επίσης στην ανάγκη προστασίας των θυμάτων από την ανισότητα στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που μεγάλα δικηγορικά γραφεία αναλαμβάνουν την υπεράσπιση των θυτών ενώ τα θύματα συνήθως στερούνται αντίστοιχων δυνατοτήτων. Υπογραμμίζουν, ακόμη, την ανάγκη για αλλαγές στον τρόπο αντιμετώπισης από την αστυνομία των γυναικών που πέφτουν θυματα κακοποίησης αλλά και την απαγκίστρωση του δικαστικού κλάδου από τα σεξιστικά στερεότυπα χρόνων μέσω ειδικής εκπαίδευσης των δικαστών σχετικά με τα έμφυλα ζητήματα.
Όσο για το μέλλον των παιδιών, θεωρούν πως το κράτος πρέπει να μεριμνήσει για τη συντήρησή τους, τασσόμενες υπέρ της απώλειας του γονικού δικαιώματος των θυτών και της σκλήρυνσης των σε βάρος τους ποινών.
Τέλος, η συλλογικότητα Velaluz ζητά «Κόμματα και Κυβέρνηση να υπογράψουν ένα κρατικό σύμφωνο για την καταπολέμηση αυτής της μάστιγας» και προβάλλει την ανάγκη συγκρότησης σε πολιτειακό επίπεδο μιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Έρευνας ειδικευόμενης στην έμφυλη βία στην οποία, κάποια μέρα, οι γυναίκες να μπορέσουν να εκφραστούν με αμεσότητα, πριν από δικαστές, εισαγγελείς, όργανα κρατικής ασφάλειας, δικηγόρους, ιατροδικαστικές ομάδες, ψυχολόγους και δημοσιογράφους...
* Σύστημα προστασίας που περιλάμβανε από ειδικές τηλεφωνικές γραμμές έκτακτης ανάγκης και κέντρα υποδοχής και φιλοξενίας των θυμάτων μέχρι ειδικευόμενα τμήματα δικαστηρίων και ηλεκτρονικό βραχιολάκι για τους δράστες.
** Ένωση Ve-la luz(“Δες το φως”): Ένωση γυναικών της Γαλικίας (περιοχή Galicia στα βόρεια της Ισπανίας) για την προστασία γυναικών και παιδιών, επιζώντων από επιθέσεις έμφυλης βίας και/ή κακοποίηση.
[Βασισμένο στο άρθρο «Zapatos rojos en la Puerta del Sol para recordar a las mujeres asesinadas por la violencia machista» της ηλεκτρονικής εφημερίδας www.elplural.com ]
Λυδία Αγγελακοπούλου
Ελάτη Ποντικοπούλου-Βενιέρη
