«Η ψήφος υπέρ του ΟΧΙ κέρδισε αδιαμφισβήτητα.(…)Έχασα, και το λέω δυνατά και καθαρά.»
Παραδεχόμενος την βαριά ήττα που υπέστη η πρότασή του για συνταγματική αναθεώρηση ξεκίνησε την προχθεσινή συνέντευξη τύπου ο Ιταλός πρωθυπουργός και αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος, Ματέο Ρέντσι. Έχοντας διακηρύξει εξαρχής τον καθοριστικό ρόλο που θα έπαιζε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για την παραμονή του στην εξουσία, κατέληξε ανακοινώνοντας την απόφασή του να καταθέσει την παραίτησή του στον Πρόεδρο της Ιταλίας.
Το ερώτημα του δημοψηφίσματος
Στις 4 Δεκεμβρίου ο ιταλικός λαός απάντησε με την ψήφο του το ερώτημα που είχε τεθεί ενώπιόν του από την Κυβέρνηση: « Εγκρίνετε το κείμενο του αναθεωρημένου Συντάγματος με το οποίο καταργούνται οι ίσες εξουσίες της Άνω και Κάτω Βουλής, μειώνεται ο αριθμός των εκλεγμένων αντιπροσώπων, περιορίζεται το κόστος διαχείρισης πολιτικών θεσμών, καταργείται το CNEL[1] και τροποποιείται το άρθρο 5 του δεύτερου μέρους του Συντάγματος;»[2]
Επί της ουσίας, η αλλαγή που ήθελε να πετύχει ο Ρέντσι μέσα από την αναθεώρηση έχει να κάνει με την μείωση της δύναμης της Γερουσίας και τη συγκέντρωση επιπλέον εξουσιών από την Βουλή των Αντιπροσώπων. Με το σύστημα που θεμελιώνει το Σύνταγμα του 1948, η νομοθετική εξουσία μοιράζεται εξίσου ανάμεσα στις δύο Βουλές, οι οποίες πρέπει να εγκρίνουν από κοινού ένα νομοσχέδιο προκειμένου να περάσει[3]. Κάτι τέτοιο αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα πολιτικής αστάθειας και τροχοπέδη για την παραγωγή μεταρρυθμιστικής νομοθεσίας από την κυβέρνηση. Μια θετική- για τον Ιταλό πρωθυπουργό- έκβαση του δημοψηφίσματος, θα έβρισκε το Δημοκρατικό Κόμμα, αλλά και τον ίδιο τον Ρέντσι, σε θέση ισχύος προκειμένου να φέρει σε πέρας το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα, κάτι που μέχρι τότε είχε αποδειχθεί αδύνατο.
Τα δύο στρατόπεδα
Το «Όχι» έλαβε το 59.11% των ψήφων, έναντι του «Ναι» που έφθασε το 40.89% σε ένα σύνολο 33.244.258 ψηφισάντων (392.145 λευκά/άκυρα). [4]
Υπέρ του «Ναι» τάχθηκαν το Δημοκρατικό Κόμμα(PD), η Νέα Κεντροδεξιά(NCD), καθώς και τα κεντρώα κόμματα ALA(AlleanzaLiberalpopolare – Autonomie)και SC(SceltaCivica).
Το στρατόπεδο του «Όχι» συσπείρωσε εξίσου μεγάλο αριθμό δυνάμεων της ιταλικής πολιτικής σκηνής, με το Κίνημα των 5 Αστέρων(Μ5S) του Μπέπε Γκρίλο και τη Λίγκα του Βορρά(LN) να ξεχωρίζουν.
Τζουζέπε Πιέρο Γκρίλο, Ιταλός ηθοποιός, ιδρυτής και ηγέτης του Κινήματος των Πέντε Αστέρων(M5S).(Πηγή:LeftFootForward)
Η επόμενη μέρα
Τόσο το Κίνημα των 5 αστέρων όσο και η Λίγκα του Βορρά έσπευσαν μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος να ζητήσουν την διεξαγωγή εκλογών. Η κίνησή αυτή αποδίδεται στην διεκδίκηση των δύο δυνάμεων να αυξήσουν τα εκλογικά τους ποσοστά, με το M5S να προσβλέπει ακόμα και στην ανάδειξή του σε πρώτη δύναμη[5].
Από την άλλη πλευρά, ο Πρόεδρος της Ιταλίας Σέρτζιο Ματαρέλα δεν έκανε προς το παρόν δεκτή την παραίτηση του Ρέντσι, εκτιμώντας ότι οποιαδήποτε αλλαγή θα πρέπει να λάβει χώρα μετά την ψήφιση του κρατικού προυπολογισμού για το 2017 την ερχόμενη Παρασκευή.
Τέλος, δημοσιεύματα[6] συνδέουν την απουσία του υπουργού Οικονομικών Πιερ Κάρλο Παντοάν από το Eurogroupτης Δευτέρας με πιθανή τοποθέτησή του στο πρωθυπουργικό αξίωμα, χωρίς ωστόσο κάτι τέτοιο να επιβεβαιώνεται από το κυβερνών κόμμα.
Πιέρ Κάρλο Παντοάν,Υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας από το 2014 μέχρι και σήμερα.Η απουσία του από το Eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου συνδέεται στενά με φήμες που τον θέλουν αντικαταστάτη του Ματέο Ρέντσι. (Πηγή: Huffington Post)
Σημειώσεις
[1] Consiglio Nazionale dell' Economia e del Lavoro (Εθνικό Συμβούλιο Οικονομικών και Εργασίας), Costituzione italiana, art.99
[2] Αποτελέσματα ιταλικού Δημοψηφίσματος, Καθημερινή (Τρίτη 6 Δεκεμβρίου 2016), αρ.φύλλου 29.408, σ.3
[3] Kirchgaessner, Stephanie (2016, Νοέμβριος, 30) Italy referendum: all you need to know about Renzi’s crunch vote.
[4] Ministero dell' Interno
http://elezioni.interno.it/referendum/scrutini/20161204/FX01000.htm
[5] Kirchgaessner, Stephanie (2016, Δεκέμβριος, 6) M5S calls for elections after PM Matteo Renzi loses Italian referendum.
[6] Foster, Alice (2016, Δεκέμβριος, 6) Who is Pier Carlo Padoan? Could the technocrat replace Renzi after his referendum defeat?
