Το 2008 η παγκόσμια αγορά γεύτηκε την αποτυχία του οικονομικού συστήματος που επί χρόνια την τάιζε. Μεταξύ διαφόρων χωρών της Ευρώπης που επηρεάστηκαν, η Ισπανία πήρε μια ιδιαίτερη θέση στο πάνθεον των καταρρακωμένων οικονομιών. Συγκεκριμένα, ένα απ' τα πιο άμεσα και επιβλητικά προβλήματα που πυροδότησε η κατάρευση της παγκόσμιας αγοράς για την Ισπανία ήταν ο υπερδιπλασιασμός των μαζικών εξώσεων σε ολόκληρη τη χώρα. Η ισπανική αγορά ακινήτων καταστράφηκε και οι ισπανικές τράπεζες που βρέθηκαν στην άμεση ανάγκη ρευστότητας, ξεκίνησαν έναν άνισο πόλεμο στην ακίνητη περιουσία των ισπανών πολιτών. Η ακίνητη περιουσία, ως είναι γνωστό, για πολύ κόσμο είτε είναι ανύπαρκτη είτε περιορίζεται σε αυτό που λέμε και στη χώρα μας πρώτη κατοικία. Έτσι από το 2008 μέχρι σήμερα ο ισπανικός λαός έχει παρακολουθήσει την βίαιη έξωση τουλάχιστον 350.000 οικογενειών από τα σπίτια τους.
Η αντίδραση ωστόσο του ισπανικού λαού σε αυτή την χυδαία αρπαγή του δικού τους "πλούτου" ήταν αισιόδοξα συλλογική. Το PAH είναι σήμερα ένα απ' τα μεγαλύτερα και συλλογικότερα κινήματα στην Ισπανία το οποίο είναι ταγμένο εξωλοκλήρου στη μάχη κατά των εξώσεων. Η "πλατφόρμα των θυμάτων των ισπανικών υποθηκών"(Plataforma de Afectados por la Hipoteca) όπως θα μπορούσε να το περιγράψει κανείς περιφραστικώς, είναι ένα συλλογικό κίνημα των πολιτών που τάσσονται και αγωνίζονται κατά των εξώσεων. Το PAH δημιουργήθηκε το Φλεβάρη του 2009 στη Βαρκελώνη και σύντομα εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ισπανία. Βέβαια, το κίνημα αυτό δεν ξεφύτρωσε εν μία νυκτί στις ταράτσες της Βαρκελώνης, αντιθέτως συνιστά μία εξέλιξη ίσως του ισπανικού κινήματος "V de Vivienda" (Σ για Στέγαση) που δρούσε στη Βαρκελώνη ήδη από το 2006. Η ιστορία πίσω από το PAH συνοψίζεται στα εξή σημεία:
Από το 1997 μέχρι το 2006, η αξία των ακινήτων στην Ισπανία βίωσε μια ακραία αύξηση του ύψους 150%. Αυτό σήμαινε πως ξαφνικά η αξία της ακίνητης περιουσίας υπερδιπλασιάστηκε, φέρνοντας μαζί της και μια αναπόφευκτη φρενίτιδα που έκανε τους πολίτες να χρεώνονται σε τράπεζες και τοκογλύφους για να πάρουν στεγαστικά δάνεια. Εκείνη την περίοδο, η οικονομική ευμάρεια της Ευρωζώνης, αλλά και ολόκληρου του κόσμου, ήταν τόσο απτή όσο μία φούσκα από σαπουνόνερο. Ωστόσο οι τράπεζες γνωρίζοντας πως κάποια στιγμή η φούσκα θα σκάσει, έδιναν δάνεια σαν στοκατζίδικα σε περίοδο εκπτώσεων με σκοπό να βάλουν κάτω από τον έλεγχό τους τα νοικοκυριά ολόκληρης της χώρας. Όταν λοιπόν το 2008 η φούσκα έσκασε σαν χρονομετρημένη βόμβα, ο μισός ισπανικός λαός βρέθηκε χρεωμένος με υποθήκες σε σπίτια και οικόπεδα. Χωρίς λοιπόν να έχει κανείς πια τη δυνατότητα να ξεπληρώσει, όταν ήρθαν οι τράπεζες να απολάβουν, άρχισαν να βάζουν χέρι ακόμα και στις πρώτες κατοικίες. Παράλληλα με τις τράπεζες δόθηκε αβαντάζ και στους μεγαλο ιδιοκτήτες οι οποίοι πλέον μπορούσαν να διώχνουν οικογένειες απ΄τα σπίτια τους μετά την πρώτη καθυστέρηση καταβολής του ενοικίου. Όλα αυτά τα αποτρόπαια, ευλογήθηκαν και επικυρώθηκαν από την ισπανική κυβέρνηση με μία σειρά νομοθετημάτων που στην ουσία έλεγαν πως το χρέος δεν εξαλείφεται με την έξωση, αλλά οι πολίτες θα παρέμεναν χρεωμένοι με ένα τεράστιο ακόμη χρέος για μια ιδιοκτησία που δεν ήταν πλέον στην κυριότητά τους. Εν ολίγοις τους πετούσαν έξω απ΄τα σπίτια τους και τους ανάγκαζαν να συνεχίσουν να πληρώνουν γι' αυτά!
Η κατάσταση αυτή έφτασε το 2012 στο σημείο να γίνονται 8 εξώσεις την ώρα και 200 την ημέρα , ενώ απο το 2007 εώς το 2011 μετρώνταν 350.000 εξώσεις. Σε αυτό το κοινωνικό πλαίσιο γεννήθηκε η ιδέα ενός κινήματος αλληλέγγυου που θα είχε ως στόχο του την αποτροπή των εξώσεων και τη στήριξη των οικογενειών που ήταν χρεωμένες με στεγαστικά δάνεια. Έτσι ξεκίνησε το PAH ως μια πλατφόρμα στήριξης των πολιτών από τους πολίτες. Η σύνθεσή του περιέχει πολίτες κάθε επαγγέλματος και εθνικότητος ενώ έχει συγκεντρώσει και μια μεγάλη ομάδα ανθρώπων που ειδικεύονται σε νομικά ζητήματα ιδιοτησίας αλλά και δραστήριους οικονομολόγους και λογιστές οι οποίοι υπό την αιγίδα της αλληλεγγύης και του ακτιβισμού μάχονται το σύστημα με τα ίδια του τα όπλα. Ειδικότερα, οι εθελοντές που έχουν γνώση τραπεζικών και νομικών ζητημάτων μπαίνουν στη μέση των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις τράπεζες και τις παθούσες οικογένειες και πετυχαίνουν την ρύθμιση της αποπληρωμής των δανείων με όρους όσο το δυνατό λιγότερο επαχθή για τους πολίτες. Παράλληλα, επεμβαίνουν στην εξωστική διαδικασία με τη δημιουργία "περιπολιών" των γειτονιών οι οποίες παρεμβαίνουν στην έξωση με διαμαρτυρίες και εμποδίζοντας την αστυνομία και τους τραπεζικούς υπαλλήλους να πάρουν την κατοχή των σπιτιών. Συγκεκριμένα το PAH έχει επιτύχει να αποτρέψει την έξωση παραπάνω από 1135 οικογενειών είτε παρεμβαίνοντας δυναμικά στην αρπαγή της οικίας είτε ρυθμίζοντας τα χρέη με τις ίδιες τις τράπεζες.
Μία ακόμη πρωτοποριακή δράση του κινήματος είναι η συμφωνία του με τους ιδιοκτήτες ή ακόμη και υπαλλήλους τραπεζών για την καταβολή ενός κοινωνικού ενοικίου με αντάλλαγμα την στέγαση σε κατοικίες που έχουν υπό την ιδιοκτησία τους οι τράπεζες. Άλλες φορές και όταν οι διαπραγματεύσεις δεν βαίνουν αισίως προχωρούν στην κατάληψη κατοικιών οι οποίες μένουν ακατοίκητες για χρόνια και έχουν καταλήξει να είναι βάρος στις ισπανικές τράπεζες οι οποίες έχουν γεμίσει την Ισπανία με καινούργια άδεια σπίτια. Τον Μάρτιο του 2013 το PAH κατάφερε να αμφισβητήσει τη νομιμότητα των εξωστικών ισπανικών νόμων όταν το Δικαστήριο της ΕΕ αποφάσισε πως η εξωστική διαδικασία στην Ισπανία δεν προστατεύει επαρκώς τους πολίτες από τους καταχρηστικούς όρους των στεγαστικών δανείων και των υποθηκών. Ενώ το 2010 είχαν καταφέρει να μαζέψουν 1.500.000 υπογραφές με στόχο να συζητηθεί το θέμα των καταχρηστικών όρων των δανείων εντός της ισπανικής βουλής. Παρά όμως την απόρριψη σχετικού νομοθετήματος από το κοινοβούλιο, η προσπάθεια αυτή έδωσε μια γεύση στην ισπανική κυβέρνηση της δύναμης αυτού του συλλογικού κινήματος. Σε άλλες επιτυχίες του PAH καταμετρώνται η συνεργασία του με εργατικά σωματεία κλειδαράδων και πυροσβεστών οι οποίοι αρνούνται πια να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για εξωστικές διαδικασίες.
Σε μια εποχή όπου όλοι οι κυβερνητικοί μηχανισμοί ποντάρουν στην αποτυχία των πολιτών να ζουν αυτόνομοι, η ύπαρξη και δράση κινημάτων τέτοιου χαρακτήρα αποδεικνύουν πως τη δύναμη την έχουν πράγματι οι πολίτες. Το PAH δεν είναι αισίως το μόνο κίνημα που δρά συλλογικά, άλλα κινήματα όπως οι 15-M (άλλως αγανακτισμένοι) είναι μερικά μόνο από τα κινήματα που φαίνεται πως έχουν κερδίσει όχι μόνο τη στήριξη αλλά και την εμπιστοσύνη χιλιάδων πολιτών στην Ισπανία που καλούνται καθημερινά να αντιμετωπίσουν την αδυναμία και αδιαφορία μιας πρόνοιας κρατικής που δείχνει πια να υπάρχει μόνο στη θεωρία.
